Stare odmiany roślin uprawnych giną bezpowrotniea, a ich miejsce zajmują nowe - chętniej uprawiane ze względu na większą wydajność, wytrzymałość na przechowywanie, bardziej atrakcyjny wygląd. Interwencja polega na zachowaniu tradycyjnych i rzadkich w uprawach gatunków roślin rolniczych, warzywnych i zielarskich, a także dawnych odmian oraz miejscowych populacji i ekotypów uprawianych na terenie Polski, skutkiem czego będzie dywersyfikacja upraw sprzyjająca zwiększaniu bioróżnorodności na terenach wiejskich.
Interwencja skierowana jest do beneficjentów, którzy uczestniczą w ochronie zaniechanych w uprawach odmian gatunków roślin uprawnych, a także gatunków roślin uprawnych, obecnie zagrożonych erozją genetyczną.
Realizacja Interwencji polega na uprawie (wariant 1) lub wytwarzaniu materiału siewnego (wariant 2) zagrożonych erozją genetyczną:
- odmian regionalnych lub amatorskich zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze;
- odmian marginalnych gatunków roślin rolniczych zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze lub Wspólnym katalogu odmian roślin rolniczych, których powierzchnia plantacji nasiennych w Polsce w trzech latach poprzedzających rok podjęcia zobowiązania nie przekracza 50 ha, określonych w przepisach krajowych;
- obecnie rzadko uprawianych roślin rolniczych i warzywnych, określonych w przepisach krajowych, oraz
- roślin zielarskich, które są rzadko uprawiane w Polsce lub występują w siedliskach naturalnych, dla których istnieje potrzeba wprowadzenia do uprawy celem zmniejszenia presji na naturalne zbiorowiska roślinne, określonych w przepisach krajowych (wariant 1).
W ramach interwencji promowane są działania dotyczące:
- uprawy rzadkich gatunków lub odmian roślin (wariant 1)
W ramach wariantu wymagane jest uprawianie roślin odmian regionalnych lub amatorskich wpisanych do krajowego rejestru lub odmian marginalnych gatunków roślin rolniczych wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia w pierwszym i czwartym roku uprawy danej odmiany z materiału siewnego kategorii kwalifikowny lub standard. W drugim, trzecim i piatym roku uprawy tej odmiany jest dopuszczalna uprawa z materiału siewnego uzyskanego ze zbioru w poprzednim roku - w przypadku uprawy roślinjednorocznych lub dwuletnich. W przypadku bylin wymagana jest uprawa z materiału siewnego kategorii kwalifikowany lub standard w pierwszym roku uprawy danej odmiany.
- wytwarzania materiału siewnego rzadkich gatunków lub odmian roślin (wariant 2)
W ramach wariantu rolnik zobowiązany jest do wytwarzania materiału siewnego odmian regianalnych lub odmian amatorskich wpisanych do krajowego rejestru lub odmian marginalnych z gatunków roślin rolniczych zgodnie z przepisami o nasiennictwie. W przypadku gatunków rzadko uprawianych roślin rolniczych i warzywnych materiał siewny musi spełniać wymagania jakościowe określone w rozporządzeniu. Wytworzony w ramach wariantu 5.2 materiał siewny musi zostać poddany ocenie w laboratorium prowadzonym przy wojewódzkim inspektoracie ochrony środowiska lub innym akredytowanym laboratorium oceny materiału siewnego.
Powierzchnia uprawy danego gatunku lub odmiany w ramach wariantów 1 i 2 nie może być łącznie większa niż 5 ha. W kolejnych latach zobowiązania beneficjent może zwiększyć lub zmniejszyć powierzchnię objętą zobowiązaniem w stosunku do wielkości powierzchni objętej zobowiązaniem w pierwszym roku. Jednocześnie uprawa może być prowadzona na różnych gruntach w kolejnych latach zobowiązania. W przypadku rośliny dwuletniej zmiana miejsca uprawy lub zmiana rośliny uprawianej dopuszczalne są dopiero po upływie dwóch lat urawy tej rośliny, a w przypadku byliy po upływie trzech lat urpawy tej rośliny.
JAKIE WSPARCIE MOŻNA OTRZYMAĆ?
Beneficjent podejmujący 5-letnie zobowiązanie otrzyma coroczną płatność w formie zryczałtowanej - według stawki wyliczonej na podstawie utraconych dochodów i dodatkowo poniesionych kosztów wynikających z realizacji tego zobowiązania.
Stawka płatności:
- Wariant 1. Uprawa rzadkich gatunków lub odmian roślin - 1 411 zł/ha.
- Wariant 2. Wytwarzanie materiału siewnego rzadkich gatunków lub odmian roślin - 1 619 zł/ha
Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna do tego samego obszaru może być przyznana tylko z tytułu realizacji jednego zobowiązania (jednej interwencji lub wariantu).
W przypadku płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych (PS WPR 2023-2027) rekompensata kosztów transakcyjnych przysługuje w ramach Wariantu 5.2, z tytułu wykonania w laboratoriach urzędowych lub laboratoriach akredytowanych, oceny wytworzonego materiału siewnego potwierdzającej wymaganą jakość wytworzonego materiału siewnego gatunków lub odmian roślin uprawianych na gruntach ornych, zadeklarowanych we wniosku o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej, objętych obszarem zatwierdzonym, jeżeli są spełnione warunki przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach danej interwencji lub wariantu.
ŁĄCZENIE INTERWENCJI Z EKOSCHEMATAMI
Interwencję 5. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie można realizować na jednej powierzchni z ekoschematami:
- Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi (wszystkie pakiety poza: Ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt) czytaj więcej
- Integrowana produkcja rośłin czytaj więcej
- Biologiczna ochrona upraw czytaj więcej
Więcej na temat ogólnych zasad przyznawania płatności w ramach Interwencji można dowiedzieć się na stronie ARiMR tutaj >> oraz tutaj >>
Zasady rejestracji i obrotu materiałem siewnym odmian regionalnych
Zasady rejestracji i obrotu materiałem siewnym odmian amatorskich
Zapraszamy do kontaktu z doświadczoną kadrą doradców rolnośrodowiskowych WMODR w celu sporządzenia dokumentacji o płatność rolno-środowiskowo-klimatyczną. Doradcę znaleźć można nas stronie Ośrodka. Zapoznaj się tutaj >>