Kampania wnioskowa 2023 wprowadza zmiany w zasadach przyznawania płatności. Zmiany wynikają z reformy Wspólnej Polityki Rolnej 2023-2027 i nakładają na rolników nowe obowiązki.
Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej 2023-2027 wspiera zrównoważony rozwój polskich gospodarstw, sektora przetwórstwa i poprawę warunków życia i pracy w małych miejscowościach wiejskich.
Wspólna Polityka Rolna wspiera zrównoważone metody gospodarowania, przyjazne klimatowi i środowisku; chroniące wodę, glebę i powietrze oraz bioróżnorodność. Sprzyja produkcji i wykorzystaniu zrównoważonej energii. Wzmacnia różnorodność gospodarczą, w tym biogospodarkę.
W nowym okresie programowania obowiązuje system nowej „zielonej architektury” składający się z wzajemnie uzupełniających się wymogów obowiązkowych oraz dodatkowych zachęt do stosowania praktyk rolniczych korzystnych dla środowiska i klimatu.
Elementem zielonej architektury jest obowiązkowy system warunkowości tzw. warunkowość w okresie programowania 2023-2027 łączy dwa elementy WPR 2014-2020 - zasadę wzajemnej zgodności i zazielenienie. Tak jak dotychczas w ramach zasady wzajemnej zgodności, w nowej warunkowości obowiązują normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (GAEC) - jednakże poszerzone o nowe elementy i wymogi podstawowe w zakresie zarządzania (SMR).
Dobrowolne dla rolników systemy na rzecz klimatu i środowiska, tzw. ekoschematy – zobowiązania roczne.
Ekoschematy to dobrowolne systemy płatności za realizację praktyk korzystnych dla środowiska i klimatu oraz dobrostanu zwierząt, które wykraczają ponad wymogi określone w warunkowości.
Instrument ten został tak zaprojektowany, aby w jak największym stopniu realizować korzyści środowiskowe, a zarazem zachęcić rolników do aktywnego zaangażowania się w realizację działań na rzecz ochrony środowiska i klimatu.
Zapraszamy do zakładki Informacje branżowe - Plan Strategiczny 2023-2027, gdzie znajdują się informacje dotyczące nowego systemu płatności bezpośrednich.
Poza zmianami wynikającymi z reformy WPR 2023-2027 pewne instrumenty wsparcia bezpośredniego pozostaną bez większych zmian. Na podobnych zasadach jak w roku ubiegłym (jedynie z niewielkimi zmianami dotyczącymi zakresu kwalifikowalności) kontynuowane będą:
1. Podstawowe wsparcie dochodów (płatność podstawowa).
Szacunkowa stawka 115,83 EUR/ha
Płatność zastąpi dotychczasową Jednolitą Płatność Obszarową (JPO). Płatność ta będzie przysługiwała rolnikom aktywnym zawodowo, którzy spełniają minimalne wymagania .
Minimalne wymagania, jakie musi spełnić rolnik ubiegający się o płatności bezpośrednie to:
- kwalifikujący się obszar gospodarstwa, w odniesieniu do którego wystąpiono z wnioskiem o płatności bezpośrednie, jest nie mniejszy niż 1 ha;
- w przypadku rolników posiadających mniej niż 1 ha, ale otrzymujących płatności do zwierząt (w tym płatności do dobrostanu) - minimalna kwota płatności bezpośrednich wynosi co najmniej 200 EUR.
Za rolnika aktywnego zawodowo uznawany jest rolnik, którego kwota płatności bezpośrednich za rok poprzedni nie przekracza 5 tys. EUR.
Rolnik musi posiadać prawo do użytkowania gruntów (tytuł prawny), do których ubiega się o przyznanie płatności na dzień 31 maja roku, w którym składa wniosek. Warunek posiadania prawa do użytkowania gruntów może zostać spełniony poprzez wszystkie dopuszczone prawem formy, jak np. tytuł własności czy umowa dzierżawy, w tym umowa ustna. Rolnik, który nie użytkuje gruntu nie jest uprawniony do uzyskania płatności (nawet jeśli posiada tytuł prawny).
2. Uzupełniające redystrybucyjne wsparcie dochodów (płatność redystrybucyjna)
Szacunkowa stawka 39,10 EUR/ha
Płatność będzie przyznawana od 1 do 30 ha w gospodarstwach posiadających maksymalnie 300 ha (dotychczas otrzymywały ją wszystkie gospodarstwa, z wyjątkiem tych o powierzchni 1-3 ha, przyznawana była max. do 27 ha).
3. Uzupełniające wsparcie dochodów dla młodych rolników (płatność dla młodych rolników)
Szacunkowa stawka 60,57 EUR/ha
Płatność będzie przysługiwała młodym rolnikom posiadającym wykształcenie na poziomie ponadpodstawowym lub 3-letni staż pracy w rolnictwie, bez limitu powierzchniowego na gospodarstwo (dotychczas obowiązywał limit 50 ha), pozostałe warunki pozostają bez zmian, tj.: maksymalny wiek młodego rolnika – nie więcej niż 40 lat w pierwszym roku złożenia wniosku; rozpoczęcie działalności nie wcześniej niż 5 lat przed złożeniem wniosku; bycie kierującym gospodarstwem.
4. Płatności w ramach wsparcia dochodów związanego z produkcją (płatności związane)
- młode bydło: płatność będzie przysługiwała maksymalnie do 20 szt. zwierząt w wieku nieprzekraczającym 24 miesięcy już od 1 szt. w województwach, w których średnia wielkość gospodarstwa jest mniejsza od średniej krajowej (tj. w województwach lubelskim, łódzkim, małopolskim, mazowieckim, podkarpackim, śląskim i świętokrzyskim), a w pozostałych województwach – od co najmniej 3 szt. kwalifikujących się zwierząt (obecnie jednolicie dla całego kraju - posiadanie co najmniej 3 szt. zwierząt); wiek zwierzęcia określany jest na dzień 15 maja roku składania wniosku; wymagany okres przetrzymywania zwierząt to 30 dni od dnia złożenia wniosku.
Szacunkowa stawka 74,21EUR/szt.
- krowy: płatność będzie przysługiwała maksymalnie do 20 szt. zwierząt w wieku powyżej 24 miesięcy już od 1 szt. w województwach, w których średnia wielkość gospodarstwa jest mniejsza od średniej krajowej (tj. w województwach lubelskim, łódzkim, małopolskim, mazowieckim, podkarpackim, śląskim i świętokrzyskim), a w pozostałych województwach – od co najmniej 3 szt. kwalifikujących się zwierząt (obecnie jednolicie dla całego kraju - posiadanie co najmniej 3 szt. zwierząt); wiek zwierzęcia określany jest na dzień 15 maja roku składania wniosku; wymagany okres przetrzymywania zwierząt to 30 dni od dnia złożenia wniosku.
Szacunkowa stawka 94,94 EUR/szt.
- owce: płatność będzie przysługiwała do min. 10 maciorek owczych w wieku co najmniej 12 miesięcy, gdzie wiek zwierzęcia określany jest na dzień 15 maja roku składania wniosku; wymagany okres przetrzymywania zwierzęcia: od 15 marca do 15 kwietnia roku składania wniosku; pomoc wypłacana będzie do wszystkich kwalifikujących się zwierząt w gospodarstwie (brak limitu).
Szacunkowa stawka 25,35EUR/szt.
- kozy: płatność będzie przysługiwała do min. 5 samic kozy w wieku co najmniej 12 miesięcy, gdzie wiek zwierzęcia określany jest na dzień 15 maja roku składania wniosku; wymagany okres przetrzymywania zwierzęcia to 30 dni od dnia złożenia wniosku; pomoc wypłacana będzie do wszystkich kwalifikujących się zwierząt w gospodarstwie (brak limitu).
Szacunkowa stawka 11,08EUR/szt.
- rośliny strączkowe na nasiona: płatność będzie przysługiwała do powierzchni zajętej pod uprawę następujących roślin: bobik, groch siewny, w tym peluszka (z wyłączeniem grochu siewnego cukrowego i grochu siewnego łuskowego), łubin biały, łubin wąskolistny, łubin żółty, soja zwyczajna pod warunkiem, że dokonano zbioru ziarna. Brak degresywności.
Szacunkowa stawka 198,36EUR/ha
- rośliny pastewne: płatność będzie przysługiwała do powierzchni zajętej pod uprawę następujących roślin: esparceta siewna, koniczyna czerwona, koniczyna biała, koniczyna białoróżowa, koniczyna perska, koniczyna krwistoczerwona, komonica zwyczajna, lędźwian, lucerna siewna, lucerna mieszańcowa, lucerna chmielowa, nostrzyk biały, seradela uprawna, wyka kosmata[1], wyka siewna1, uprawianych również w formie mieszanek i mieszanek z roślinami strączkowymi na ziarno z tym, że uprawa zgłoszona do wsparcia nie może zostać przeznaczona na zielony nawóz. Płatnością może być objęte nie więcej niż 75 ha upraw roślin pastewnych w gospodarstwie.
Szacunkowa stawka 101,88EUR/ha
- chmiel: płatność będzie przysługiwała do powierzchni, na których uprawiane są rośliny chmielu, zajętych przez konstrukcję nośną i ograniczonych linią jej zewnętrznych odciągów kotwicznych. Obowiązywać będzie zachowanie minimalnej obsady: 1 300 szt./ha. Płatność przyznawana w obszarach następujących rejonów: lubelskim, wielkopolskim oraz dolnośląskim.
Szacunkowa stawka 429,00EUR/ha
- buraki cukrowe: płatność będzie przysługiwała do powierzchni uprawy buraków cukrowych nie większej niż powierzchnia określona w umowie (rolnik w umowie zobowiązuje się do wytworzenia i dostarczenia odpowiedniemu podmiotowi określonej ilości buraków cukrowych z określonej powierzchni gruntów, a podmiot ten zobowiązuje się te buraki odebrać w umówionym terminie, zapłacić za nie umówioną cenę i przeznaczyć te buraki na produkcję cukru).
Szacunkowa stawka 300,75EUR/ha
- ziemniaki skrobiowe: płatność będzie przysługiwała do powierzchni uprawy ziemniaków skrobiowych nie większej niż powierzchnia określona w umowie (rolnik w umowie zobowiązuje się do wytworzenia i dostarczenia podmiotowi, którego przedmiot działalności obejmuje wytwarzanie skrobi lub wyrobów skrobiowych, określonej ilości ziemniaków skrobiowych z określonej powierzchni gruntów, a podmiot ten zobowiązuje się te ziemniaki odebrać w umówionym terminie, zapłacić za nie umówioną cenę i wyprodukować z nich skrobię lub wyroby skrobiowe).
Szacunkowa stawka 245,41EUR/ha
- pomidory: płatność będzie przysługiwała do powierzchni uprawy pomidorów nie większej niż powierzchnia określona w umowie (rolnik w umowie zobowiązuje się do wytworzenia i dostarczenia podmiotowi, którego przedmiot działalności obejmuje przetwarzanie owoców i warzyw, określonej ilości pomidorów z określonej powierzchni gruntów, a podmiot ten zobowiązuje się te pomidory odebrać w umówionym terminie, zapłacić za nie umówioną cenę i je przetworzyć). Ponadto uprawa pomidorów musi być założona z rozsady - minimalna obsada to 20 000 szt./ha.
Szacunkowa stawka 555,00EUR/ha
- truskawki: płatność będzie przysługiwała do powierzchni zajętej pod uprawę truskawek.
len: płatność będzie przysługiwała do powierzchni zajętej pod uprawę lnu.
Szacunkowa stawka 267,36EUR/ha
- konopie włókniste: płatność będzie przysługiwała do uprawy odmian konopi prowadzonej po dokonaniu wpisu do rejestru konopi włóknistych administrowanego przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Zawartość tetrahydrokanabinolu (THC) nie może przekraczać maksymalnego poziomu wynoszącego 0,3%. Ponadto uprawa musi być prowadzona zgodnie z przepisami o przeciwdziałaniu narkomanii.
Szacunkowa stawka 29,03EUR/ha
Poza płatnościami wymienionymi powyżej kontynuowane będzie Przejściowe Wsparcie Krajowe obejmujące dwa instrumenty:
Uzupełniająca Płatność Podstawowa (UPP): przyznawana na takich samych zasadach jak w 2022 r. Przysługuje do najważniejszych roślin uprawianych na GO, w szczególności do: zbóż, roślin oleistych, roślin wysokobiałkowych oraz do GO, na których nie jest prowadzona uprawa roślin (warunkiem jest dokonanie zasiewu w celu podniesienia żyzności gleby oraz wymieszanie lub przyoranie masy roślinnej);
W ramach płatności nie obowiązuj limit powierzchni.
Płatność niezwiązana do tytoniu – nowy okres referencyjny – co do zasady 2018 r. W przypadku, gdy rolnicy byli wpisani do rejestru KOWR w 2018 r., ale nie zawarli umowy/nie mogą wykazać produkcji w 2018 r. płatności będą przyznawane proporcjonalnie do produkcji w 2017 r.