Prowadzenie gospodarstwa rolnego w obecnych czasach nie należy do łatwych przedsięwzięć. Z jednej strony, wymaga posiadania ogromnej wiedzy technologicznej i ekonomicznej, prowadzenia analizy rynkowej, możliwości skorzystania z dofinansowania, a z drugiej – wiąże się ze spełnieniem określonych warunków i nakłada na rolnika szereg obowiązków. Poniższe informacje przedstawiają istotne aspekty i formalności niezbędne przy podejmowaniu działalności rolniczej, a także procedury nabywania ziemi rolnej, zasady wpisu do ewidencji producentów oraz obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń w KRUS.
1. Nabycie ziem rolnych
Według funkcjonującego prawa bezproblemowo ziemię rolną mogą zakupić rolnicy indywidualni, czyli osoby, które już prowadzą działalność rolną. Osoby, które dopiero zaczynają przygodę z rolnictwem muszą otrzymać zgodę Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR), na wniosek, który może złożyć:
osoba sprzedająca grunty rolne – czyli zbywca, który musi wykazać, że:
- nie było możliwości nabycia nieruchomości rolnej przez rolnika indywidualnego, osobę bliską zbywcy, Skarb Państwa, jednostkę samorządu terytorialnego oraz kościelną osobę prawną lub związek wyznaniowy,
- w wyniku nabycia nie dojdzie do nadmiernej koncentracji gruntów rolnych.
osoba fizyczna, która stara się o zakup ziemi na gospodarstwo i spełnia następujące warunki:
- posiada odpowiednie kwalifikacje rolnicze,
- zobowiązuje się do prawidłowego prowadzenia działalności rolniczej na nabywanej nieruchomości rolnej,
- zobowiązuje się do zamieszkania na terenie gminy, na której znajduje się jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rodzinnego, w okresie 5 lat od dnia nabycia gruntu.
2. Kwalifikacje i wykształcenie przyszłego rolnika
Osoba, która chce otrzymać pozwolenie na zakup gospodarstwa musi posiadać odpowiednie doświadczenie i kwalifikacje. Może to być:
- wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zasadnicze zawodowe inne niż rolnicze i posiada co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie;
- wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie inne niż rolnicze i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie,
- tytuł kwalifikacyjny lub tytuł zawodowy, lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie,
- wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe.
3. Rejestracja działalności rolniczej
Każdy producent, będący posiadaczem zwierząt lub chcący być beneficjentem środków Unii Europejskiej administrowanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) lub Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR), jest zobowiązany do uzyskania numeru identyfikacyjnego oraz wpisu do krajowego systemu ewidencji producentów. Wpis oraz nadanie numeru są czynnością łączną. Przed złożeniem wniosku o przyznanie płatności/pomocy lub zgłoszenia rejestracji siedziby stada, producent powinien być wpisany do ewidencji producentów oraz mieć już nadany numer identyfikacyjny. Każdy podmiot składający do KOWR wnioski w ramach mechanizmów realizowanych ze środków Unii Europejskiej, również w pierwszej kolejności powinien uzyskać wpis w ewidencji producentów, który będzie również identyfikatorem podmiotu w kontaktach z KOWR i ARiMR. Nadawany przez ARiMR numer identyfikacyjny składa się z dziewięciu cyfr, jest niepowtarzalny, nie przechodzi na następcę prawnego.
4. Ubezpieczenie KRUS
Rolnicy podlegają ubezpieczeniu w Kasach Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Zgodnie z art. 38 Ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, zakłada się, ze osoba która ma podlegać ubezpieczeniu KRUS jest:
- właścicielem gruntów rolnych lub dzierżawcą takich gruntów, jeżeli dzierżawa jest zarejestrowana w ewidencji gruntów i budynków, prowadzi działalność na tych gruntach,
- płatnikiem podatku rolnego lub podatku od dochodu z działów specjalnych prowadzi działalność rolniczą w rozmiarze wynikającym z zakresu opodatkowania,
- bliską osobą rolnikowi, spełniająca warunki ustawy, stale pracuje w gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy, jeżeli okoliczność ta została stwierdzona zgodnym oświadczeniem rolnika i tej osoby.
LISTA SPRAWDZAJĄCA - „Chcę utworzyć gospodarstwo rolne", obejmująca wymagania, obowiązki i zwolnienia.
Wypełniając poniższą listę, dowiemy się, jakie niezbędne kroki (formalności) należy wykonać, by nabyć i prawidłowo prowadzić gospodarstwo rolne. Lista przedstawia jakie czynności związane z założeniem gospodarstwa rolnego należy wykonać wraz z obszerniejszym opisem zagadnień.