Współdziałanie nad stworzeniem sieci efektywnej współpracy pomiędzy kluczowymi partnerami na rzecz zarządzania zasobami wody w rolnictwie i na obszarach wiejskich oraz łagodzenia skutków suszy na poziomie lokalnym było kluczowe z punktu widzenia osiągnięcia celów projektu. W roku 2022 zarówno przedstawiciele WMODR jak i Partnerzy LPW z powiatu braniewskiego odbyli cykl spotkań, podczas których pochylono się nad kluczowymi założeniami Raportu Lokalnego Partnerstwa ds. Wody w powiecie braniewskim. W szczególny sposób uwaga poświęcona była wypracowaniu spójnej listy działań inwestycyjnych niezbędnych do przeprowadzenia na terenie powiatu.
Dodatkowo, chcąc objąć jednakowymi działaniami informacyjno-promocyjnymi cały obszar województwa warmińsko-mazurskiego, w 2022 roku na terenie powiatu braniewskiego zrealizowano film promujący najlepsze praktyki gospodarowania zasobami wodnymi oraz przeprowadzona została analiza poziomu zasobów wodnych na powierzchni 20 ha wybranego gospodarstwa rolnego.
WAŻNE JEST, ŻEBY UTRZYMAĆ STAŁY POZIOM WÓD GRUNTOWYCH
- CHODZI O BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCIOWE KRAJU!
FOTOGRAMETRIA I TELEDETEKCJA - BADANIE I ANALIZA WYNIKÓW
Fotogrametia jest dziedziną nauk technicznych zajmującą się pozyskiwaniem, przekształcaniem, prezentacją i gromadzeniem informacji (ilościowych i jakościowych) dotyczących danego terenu na podstawie zsdjęć fotogrametrycznych lub ich reprezentacji cyfrowych. Uzyskane zdjęcia satelitarne o różnej rozdzielczości przestrzennej, spektralnej oraz radiometrycznej umożliwiają pozyskanie informacji o charakterze przestrzennym, które mogą być interpretowane w sposób bezpośredni lub mogą być wykorzystane w procesach modelowania matematycznego. Dane takie mogą pozytywnie wpływać w szczególności na planowanie prac w rolnictwie gdyż na ich podstawie można określić m.in. klasy pokrycia i użytkowania terenu, strukturę upraw czy kondycję roślinności. Dane teledetekcyjne moga posłużyć również do wyznaczania stref erozji powierzchniowej, stref spadku powierzchniowego, badania jakości wód oraz wyznaczania granic zlewni. Jak się przedstawiają wyniki badań reprezentacyjnego gospodarstwa rolnego na terenie powiatu braniewskiego?
WYKŁAD: Zrównoważona gospodarka wodno-ściekowa na obszarach wiejskich – rozwiązania technologiczne przyjazne środowisku
Podejmowane działania w zakresie gospodarki wodno-ściekowej coraz częściej skupiają się na zamianach technologicznych, organizacyjnych i społecznych wykorzystując przy tym lokalne możliwości i zmierzają w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym oraz zarządzania i planowania środowiskowego zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu. Na terenach z zabudową rozproszoną lub relatywnie zwartą oddaloną od istniejącej sieci kanalizacyjnej, wówczas gdy koszty budowy są nieopłacalne, gromadzenie ścieków w zbiornikach bezodpływowych (tzw. szambach) i ich wywóz taborem asenizacyjnym do oczyszczalni ścieków jest drogi, a zimą w niektórych rejonach bywa niemożliwy, więc z pomocą przychodzi natura. Hydrofitowe oczyszczalnie ścieków, bo o nich mowa, są obiektami technologicznie przyjaznymi środowisku. Ich przeznaczeniem jest usuwanie zanieczyszczeń ze źródeł obszarowych, punktowych, odwadniania i stabilizacji osadów ściekowych. Spośród wielu zalet takich oczyszczalni warto przytoczyć, chociażby odporność na zmienne obciążenie hydrauliczne, konkurencyjne koszty w stosunku do tradycyjnych rozwiązań, w okresie wegetacyjnym transpiracja wody 4-8 mm H2O/d, naturalny wygląd umożliwiający wkomponowanie się w krajobraz wiejski, brak powstawania wtórnych osadów ściekowych, skuteczne usuwanie zawiesiny ogólnej, materii organicznej, związków biogennych i refrakcyjnych, prosta obsługa i eksploatacja. Mogą pełnić także funkcję zbiorników retencyjnych. Oczyszczona woda może zostać wykorzystana, chociażby do zabiegów agrotechnicznych, nawadniania pól czy ogrodów. System poprawnie uruchomiony może działać efektywnie przez lata bez większego udziału człowieka.
O podstawach technologii oraz płynących korzyściach z jej stosowania dowiedzieć się można z wykładu pani Joanny Bendyk pn. "Zrównoważona gospodarka wodno-ściekowa na obszarach wiejskich – rozwiązania technologiczne przyjazne środowisku”.
TWORZENIE LOKALNYCH PARTNERSTW DS. WODY - PILOTAŻ
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie we współpracy z Wojewódzkimi Ośrodkami Doradztwa Rolniczego, podejmuje inicjatywę tworzenia Lokalnych Partnerstw ds. Wody (LPW) - czyli sieci efektywnej współpracy na poziomie lokalnym pomiędzy kluczowymi partnerami na rzecz zarządzania zasobami wody w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Aby zdiagnozować stan gospodarki wodnej i wypracować zasady racjonalnej gospodarki wodnej, wszyscy zarządzający i korzystający z wód na danym obszarze powinni nawiązać współpracę i wspólnie działać na rzecz zrównoważonej gospodarki wodnej.
W województwie warmińsko-mazurskim pierwszym powiatem, inicjującym współpracę oraz stworzenie sieci kontaktów między lokalnym społeczeństwem a instytucjami i urzędami, w zakresie gospodarki wodnej na obszarach wiejskich ze szczególnym uwzględnieniem rolnictwa, jest powiat braniewski.
Planowanym efektem operacji będzie utworzenie pilotażowego Lokalnego Partnerstwa ds. Wody obejmującego swym zasięgiem powiat braniewski, w którego skład wejdą przedstawiciele administracji publicznej, rolników, doradztwa rolniczego, nauki, a także opracowanie raportu podsumowującego spotkania LPW.
I SPOTKANIE
Pierwsze spotkanie w ramach Lokalnych Partnerstw ds. Wody (LPW) odbyło się w dniu 12 sierpnia bieżącego roku w Braniewie. Organizatorem spotkania był Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie. Spotkanie to było pierwszym z zaplanowanych ośmiu spotkań realizowanych w ramach Planu Operacyjnego KSOW na lata 2020-2021.
W spotkaniu uczestniczyło 18 osób w tym m.in. przedstawiciele Starostwa Powiatowego w Braniewie, Urzędu Gminy i Miasta Braniewa, Urzędu Miasta Pieniężno, Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Regionalnego ARiMR, Nadzoru Wodnego w Braniewie, Nadleśnictwa Zaporowo, Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Braniewie oraz rolnicy i mieszkańcy obszarów wiejskich z powiatu braniewskiego.
Pan Paweł Urbanowicz pełniący funkcję koordynatora ds. wody przedstawił cel operacji oraz omówił założenia związane z powoływaniem LPW, przekazał informację na temat kwestii związanych z deklaracją współpracy oraz planowanym harmonogramem spotkań. Celem operacji jest zainicjowanie współpracy oraz stworzenie sieci kontaktów między lokalnym społeczeństwem a instytucjami i urzędami, w zakresie gospodarki wodnej na obszarach wiejskich ze szczególnym uwzględnieniem rolnictwa. Przedmiotem operacji jest powołanie pilotażowego Lokalnego Partnerstwa ds. Wody, obejmującego swym zasięgiem jeden z powiatów województwa warmińsko-mazurskiego, w którego skład wchodzą przedstawiciele administracji publicznej, rolników, doradztwa rolniczego i nauki. W ramach operacji planowany jest wyjazd studyjny do gospodarstwa a także opracowanie raportu podsumowującego spotkania LPW. W raporcie znajdzie się diagnoza sytuacji w zakresie zarządzania zasobami wody pod kątem potrzeb rolnictwa i mieszkańców obszarów wiejskich powiatu braniewskiego - analiza problemów oraz potencjalnych możliwości ich rozwiązania, upowszechnianie dobrych praktyk w zakresie gospodarki wodnej i oszczędnego gospodarowania wodą w rolnictwie i na obszarach wiejskich.
II SPOTKANIE
Drugie spotkanie w ramach Lokalnych Partnerstw ds. Wody (LPW) odbyło się dnia 16 września 2020 roku w Braniewie. Organizatorem spotkania był Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie.
W spotkaniu uczestniczyło 25 osób w tym m.in. przedstawiciele RZGW w Gdańsku, Zarządu Zlewni w Elblągu, Nadzoru Wodnego w Braniewie oraz Ornecie, Starostwa Powiatowego w Braniewie, Urzędu Gminy i Miasta Braniewa, Urzędu Miasta Pieniężno, Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Regionalnego ARiMR, Nadleśnictwa Zaporowo, Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Braniewie oraz rolnicy i mieszkańcy obszarów wiejskich z powiatu braniewskiego.
Wydarzenie poprowadził Pan Paweł Urbanowicz, straszy specjalista Działu Rolnictwa Ekologicznego i Ochrony Środowiska w Warmińsko-Mazurskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie, pełniący funkcję koordynatora ds. wody. Wykład na temat struktury organizacyjnej Wód Polskich oraz kwestii związanych z Prawem wodnym przeprowadził Zastępcaca Dyrektora RZGW w Gdańsku Pan Andrzej Winiarski. W czasie dyskusji padły pytania dotyczące pozwoleń i zgłoszeń wodnoprawnych, aspektów prawnych związanych z zakładaniem zbiorników powierzchniowych i studni głębinowych, ponadto pytania związane z rewitalizacją zbiorników wodnych, a także z działaniami prowadzonymi przez nadleśnictwo oraz Wody Polskie w zakresie gospodarki wodnej. Pod koniec spotkania zostały poruszone kwestie związane ze sporządzaniem oraz pozyskiwaniem danych do raportu ze spotkań w ramach LPW. Uczestnikom podczas spotkania zapewniono serwis kawowy oraz obiad.
III SPOTKANIE
Trzecie spotkanie w ramach tworzenia Lokalnych Partnerstw ds. Wody (LPW) zostało zorganizowane przez Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie w powiecie braniewskim dnia 8 października 2020 roku w Braniewie.
W spotkaniu uczestniczyło 25 osób w tym m.in. przedstawiciele Zarządu Zlewni w Elblągu, Nadzoru Wodnego w Braniewie, Starostwa Powiatowego w Braniewie, Urzędu Gminy i Miasta Braniewa, Urzędu Miasta Pieniężno, Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Regionalnego ARiMR, Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Braniewie oraz rolnicy i mieszkańcy obszarów wiejskich z powiatu braniewskiego.
Wydarzenie poprowadził Pan Paweł Urbanowicz, straszy specjalista Działu Rolnictwa Ekologicznego i Ochrony Środowiska w Warmińsko-Mazurskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie, pełniący funkcję koordynatora ds. wody. Wykład na temat ,,Aktualnej problematyki gospodarowania wodą w gospodarstwie’’ przeprowadził Pan dr hab. Ireneusz Cymes pracownik Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Podczas spotkania skoncentrowano sie na przedstawieniu problemów związanych z zasobami wodnymi oraz gospodarką wodną powiatu braniewskiego, jak również wypracowaniu odpowiednich rozwiązań. Uczestnikom podczas spotkania zapewniono serwis kawowy oraz obiad.
IV SPOTKANIE
Czwarte spotkanie w ramach tworzenia Lokalnych Partnerstw ds. Wody (LPW) zostało zorganizowane przez Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie w formie webinarium dnia 12 listopada 2020 roku.
W spotkaniu uczestniczyli m.in. przedstawiciele Zarządu Zlewni w Elblągu, Nadzoru Wodnego w Braniewie, Starostwa Powiatowego w Braniewie, Urzędu Gminy i Miasta Braniewa, Urzędu Miasta Pieniężno, Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Regionalnego ARiMR, Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Braniewie oraz rolnicy i mieszkańcy obszarów wiejskich z powiatu braniewskiego.
Wydarzenie poprowadził Pan Paweł Urbanowicz, straszy specjalista Działu Rolnictwa Ekologicznego i Ochrony Środowiska w Warmińsko-Mazurskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie, pełniący funkcję koordynatora ds. wody. Podczas spotkania poruszone zostały kwestie związane z nowoczesnymi technologiami monitorowania skutków suszy oraz wykrywania problemów gospodarowania wodą w gospodarstwie rolnym. Centrum Usług Dronowych Sp. z.o.o. zaprezentowała filmy instruktarzowe oraz prezentacje związane z teledetekcją i monitoringiem gospodarstw rolnych przy zastosowaniu dronów.
V SPOTKANIE
Piąte spotkanie w ramach tworzenia Lokalnych Partnerstw ds. Wody (LPW) zostało zorganizowane przez Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie w formie webinarium dnia 17 grudnia 2020 roku.
W spotkaniu wzięli udział m.in. przedstawiciele Zarządu Zlewni w Elblągu, Nadzoru Wodnego w Braniewie, Starostwa Powiatowego w Braniewie, Urzędu Gminy i Miasta Braniewa, Urzędu Miasta Pieniężno, Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Regionalnego ARiMR, Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Fundacji WWF Polska, Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Braniewie oraz rolnicy i mieszkańcy obszarów wiejskich z powiatu braniewskiego.
Wydarzenie poprowadził Pan Paweł Urbanowicz, straszy specjalista Działu Rolnictwa Ekologicznego i Ochrony Środowiska w Warmińsko-Mazurskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie, pełniący funkcję koordynatora ds. wody. Podsumowanie opracowania raportu końcowego LPW, przedstawił Pan dr hab. Ireneusz Cymes - pracownik Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
PILOTAŻOWY PROGRAM TWORZENIA LPW
W Polsce pomimo umiarkowanego klimatu generalnie sprzyjającego funkcjonowaniu rolnictwa, występowały w przeszłości i nadal występują powodzie, podtopienia i susze. Te zjawiska występują z coraz większą częstotliwością i intensywnością. W związku z tym nasilają się problemy gospodarowania wodą w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Jak można zauważyć dotyczą one dostępności do odpowiednich urządzeń infrastruktury technicznej (w odpowiedniej ilości i czasie) oraz rosnącego wpływu rolnictwa na zasoby ilościowe i jakościowe wód powierzchniowych i podziemnych. Mając ten fakt na uwadze za jeden z głównych elementów racjonalnego gospodarowania zasobami wody należy uznać jakość i dostępność infrastruktury, jej stan techniczny dostosowany do współczesnych wymagań, w tym związanych z ochroną środowiska, a co ważne poszukiwanie nowych rozwiązań, w tym opartych na założeniach tzw. zielono-błękitnej infrastruktury.
Opracowany przez zespół ekspercki UWM w Olsztynie Raport Lokalnego Partnerstwa ds. Wody w powiecie braniewskim w obszerny i dokładny sposób analizuje sytuację przyrodniczą występującą na omawianym obszarze oraz wzajemne powiązania, oddziaływania i zależności ożywionych i nieożywionych elementów środowiska. Autorzy starają się przybliżyć najbardziej istotne zagadnienia z obszaru gospodarki wodą oraz dać odpowiedź na pytania:
- Jak kształtuje się rolnicza przestrzeń produkcyjna w powiecie, uwzględniając zasobność gleby i nawożenie ?
- Jaka jest zdolność gromadzenia zasobów wodnych i przetrzymywanie ich w środowisku biotycznym i abiotycznym na terenie powiatu braniewskiego?
- Jak kształtuje się układ hydrograficzny na terenie powiatu i jakie warunki do poboru wód podziemnych tam występują?
- Czy powiat boryka się z problematyką nadmiaru czy deficytu wody na potrzeby rolnicze?
- Jakie potrzeby inwestycyjne zostały zidentyfikowane na omawianym obszarze ?
Dokument stanowi swoistą diagnozę sytuacji powiatu gdzie wspólnie z przedstawicielami rolników, leśników, jednostek samorządu terytorialnego oraz doradztwa zostały zdiagnozowane problemy, potrzeby i oczekiwania dotyczące racjonalnej gospodarki wodą w powiecie braniewskim. Otwiera to możliwość do podejmowania działań strategicznych mających szansę realnego oddziaływania na procesy zrównoważonego gospodarowania wodą.
RAPOTR Z LPW POWIATU BRANIEWSKIEGO