wmodr.pl

WMODR >> Informacje branżowe >> Produkcja zwierzęca >> Bydło mleczne i mięsne >>

Poprawny rozród w stadzie

Poprawny rozród w stadzie

Poprawny rozród w stadzie, czyli taki, który pozwala uzyskać jedno cielę rocznie, to warunek opłacalnej produkcji.

Im dłuższy okres międzywycieleniowy, tym mniejsza opłacalność. Rezultaty jakie osiągają hodowcy w zakresie rozrodu zależy mi.in od takich parametrów jak: prawidłowe żywienie, organizacja stada, status zdrowotny stada ale również sam czynnik ludzki czyli relacje człowiek-zwierzę.

Zdrowa krowa dla której znajdzie się miejsce w oborze to krowa u której występują cykliczne wycielenia, a co za tym idzie – odpowiednio długie, cykliczne laktacje.

 Podstawowym czynnikiem warunkującym opłacalną produkcję mleka w stadach bydła mlecznego jest płodność. Aby efektywnie zarządzać rozrodem należy ocenić jakość reprodukcji  stada i ewentualnie znaleźć element wpływający na brak skutecznego zacielenia.

 Wskaźniki rozrodu:

1.Okres międzywycieleniowy (OMW) – to liczba dni pomiędzy poszczególnymi porodami. Parametr ten dotyczy krów rozpoczynających drugą laktację i dzieli się na dwie części. Pierwsza z nich to okres od wycielenia do skutecznego zacielenia danej krowy, zwany okresem międzyciążowym (OMC).  Trwa on od zakończenia poprzedniej ciąży do rozpoczęcia nowej. Druga część okresu iędzywycieleniowego stanowi okres ciąży. Długość ciąży jest z reguły stała i wynosi u rasy holsztyńsko-fryzyjskiej około 280 dni (± 2 tygodnie).

Długość okresu międzywycieleniowego powinna wynosić w granicach 340 – 380 dni.

I choć wydłużenie okresu międzywycieleniowego u krów wysoko- wydajnych pozwala na pełniejsze wykorzystanie ich potencjału produkcyjnego w czasie dłuższej laktacji, to może mieć negatywne skutki. Dochodzi do trudności w zasuszaniu, problemów z płodnością,  a tym samym zaburzeń w rozrodzie. Z kolei zbyt szybkie unasienianie krowy, w okresie kiedy jest ona w szczytowej produkcji mleka i kiedy występuje ujemny bilans energetyczny, może prowadzić do nieskutecznych inseminacji i braku implantacji zarodków.

2.Okres międzyciążowy (OMC) – czyli liczba dni od wycielenia do następnego skutecznego zacielenia. Wskaźnik ten informuje o czasie, w którym krowa zachodzi w ciążę. Okres międzyciążowy można podzielić na dwie części: czas od porodu do pierwszej inseminacji, zwany okresem spoczynku lub przestoju poporodowego (PP) oraz okres usługi (OU), czyli czas od pierwszej inseminacji do skutecznego zacielenia.

Długość okresu międzyciążowego, wg najnowszych opracowań powinna wahać się w granicach 60 – 90 dni. Istnieją przesłanki do tego aby sądzić, że im dłuższy OMC, tym więcej zabiegów inseminacyjnych wykonano, zużyto większą liczbę porcji nasienia. Nie zawsze tak się dzieje. Problem może istnieć również z wykrywaniem rui (m.in. ciche ruje), a co za tym idzie potencjalne krycia mogą zostać po prostu przegapione.

3.Przestój poporodowy (PP) – średni okres od wycielenia do pierwszej inseminacji. Zalecana jego długość wynosi 60 dni. W tym czasie dochodzi do oczyszczenia i inwolucji macicy, a także wejścia krowy w regularny cykl rujowy.

4.Okres usługi (OU) – to czas od pierwszego zabiegu unasienniania do dnia zacielenia.

W najbardziej optymalnym przypadku ( gdy krowa zaciela się „od pierwszego razu) usługa trwa „0” dni, bo dzień inseminacji jest równocześnie dniem zacielenia. Niestety w większości przypadków pierwszy zabieg jest nieskuteczny i konieczne jest jego powtórzenie po raz drugi, trzeci lub kolejny.

5.Odstęp między inseminacjami (OMI) – jego wartość powinna być zbliżona do 21 dni (18-24 dni), co świadczy o cyklicznym i prawidłowym występowaniu rui. Badania wykazują, że w przypadku gdy inseminacje następują po sobie w odstępach wynoszących około 30 dni, możemy mieć do czynienia z problemami z zagnieżdżaniem zarodków i wczesnymi poronieniami.

6.Zapładnialność – to odsetek krów cielnych po pierwszej inseminacji.

 Hodowcy dążą do tego, aby pierwsze krycie było skuteczne, co nie zawsze pokrywa się z rzeczywistością, stąd wskaźnik zapładnialności na poziomie 60% uznaje się za dobry.

7.Wskaźnik ciąży (WC) – to parametr który mówi o ilości kryć niezbędnych do uzyskania jednej ciąży.

Idealną sytuacją było by, gdyby wskaźnik ten wynosił 1. W praktyce  niestety tak nie jest, stąd pożądane jest gdy wynik oscyluje w granicach 1,6.W przypadku pierwszej inseminacji jej skuteczność u pierwiastek powinna wynosić 65-70 proc, a u krów wieloródek 50-60 proc.

8.Wskaźnik niepowtarzalności rui (WNR) – określa liczbę samic, które w okresie 60 dni po poprzednim kryciu nie powtórzyły rui, a tym samym są cielne. Prawidłowe wartości dla tego wskaźnika dla jałówek powinny wynosić 30 proc., a dla wieloródek 40-50 proc.

9.Indeks inseminacji – to ilość kryć wykonanych w stadzie w skali roku. Indeks ten jest wyliczany zarówno u krów które zaszły w ciążę, jak również u tych, które jeszcze się nie zacieliły. Wskaźnik ten powinien mieścić się w przedziale 1,7-2.

Do pozostałych parametrów należą również: procent brakowań niepłodnych samic (do 5 proc.), odsetek ronień (do 3 proc.), pierwsza inseminacja po porodzie ( do 70 dnia) oraz wiek przy pierwszym wycieleniu (24-25 miesięcy).

Opracowanie: Sylwia Walesieniuk