Województwo warmińsko-mazurskie cechuje się zróżnicowanym klimatem i różnorodnością gleb. Posiada jednak sprzyjające warunki dla uprawy szerokiego asortymentu roślin klimatu umiarkowanego. Ma również korzystne warunki dla produkcji zdrowej żywności, będąc umiejscowionym geograficznie z dala od ośrodków przemysłowych i obiektów wpływających niekorzystnie na środowisko (wody, glebę i powietrze).
W dziedzinie uprawy warzyw gruntowych należy rozwijać produkcję wybranych gatunków na skalę towarową, takich jak: marchew, kapusta, por, cebula z dymki, seler, kalafior, fasola szparagowa, brokuł, kapusta pekińska i inne. Dzięki wprowadzeniu nowoczesnych technologii uprawy, zbioru i przechowywania, odmian oraz przygotowania do sprzedaży, osiągane są dobre i coraz częściej bardzo dobre wydajności produkcji. Należy podkreślić, że ogrodnicza produkcja towarowa na sprzedaż jest certyfikowana zgodnie z systemem Integrowanej Produkcji, gdzie obowiązują graniczne kontrole ilości pozostałości środków ochrony roślin, azotynów i azotanów oraz metali ciężkich.
Nasz region, z uwagi na zbyt surowy klimat i mniej dni słonecznych, nie jest w stanie pokryć zapotrzebowania rynku na warzywa ciepłolubne, jak pomidory i ogórki. Konieczne jest uzupełnianie zapotrzebowania poprzez sprowadzanie ich z innych rejonów kraju. Należy dodać, że gospodarstwa szklarniowe w naszym województwie produkujące według nowych technologii osiągają wydajności niewiele niższe od położonych w głębi kraju, ale dysproporcja między kosztami zużycia energii cieplnej między nimi jest na niekorzyść naszych przedsiębiorstw.
Mimo gorszych warunków klimatyczno-glebowych województwa warmińsko-mazurskiego w porównaniu z województwami zachodniej, środkowej i południowej części kraju, można rozwijać tu produkcję, zarówno drzew owocowych, jak i roślin jagodowych. W latach 70. ubiegłego wieku nie dawano szans na rozwój produkcji sadowniczej w naszym województwie, ale dzisiaj przy „rewolucji” odmianowej nasi producenci osiągają bardzo dobre wyniki. Są lata, kiedy dosięgają nas kataklizmy mrozowe i przymrozkowe, ale takie sytuacje mogą zdarzyć się w każdej części kraju i zdarzały się już wielokrotnie.
W produkcji materiału szkółkarskiego region warmińsko-mazurski nigdy nie będzie w stanie konkurować z regionami Polski centralnej i południowej, gdzie istnieją korzystniejsze warunki klimatyczne oraz zakorzenione tradycje. Należy jednak dbać i wspierać produkcję już istniejącą oraz popierać jej rozwój. W warunkach bardziej surowego klimatu, materiał szkółkarski nie będzie zbyt wyrośnięty, ale za to bardziej zahartowany i przystosowany do rozwoju w tych rejonach uprawy. Praktyka wieloletnia pokazuje, że drzewka i krzewy pochodzące z naszych szkółek lepiej rosną i owocują w sadach i ogrodach przydomowych niż przywiezione z południowych rejonów. Najlepszym przykładem jest fakt, ze najsilniejszy rozwój upraw sadowniczych w rejonie nastąpił dzięki powstaniu szkółek w powiecie braniewskim, powiecie olsztyńskim, a także nowomiejskim.
W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie społeczeństwa w całym kraju uprawą lub chęcią posiadania roślin ozdobnych (jednorocznych, dwuletnich, bylin, w tym roślin cebulowych, balkonowych oraz krzewów i drzew). Nastąpiło to głównie dzięki rozwojowi budownictwa i turystyki oraz rekreacyjnego urządzania i estetyzacji terenów wiejskich i miejskich. Do pewnego czasu zysk osiągali nie nasi producenci a zagraniczni, od których sprowadzało się do Polski materiał sadzeniowy nie zawsze nadający się i przystosowany do naszych warunków klimatycznych. Było to widoczne szczególnie w okresie zimowym (styczeń, luty) i na przedwiośniu (marzec), kiedy temperatury spadają poniżej zera, powodując przemarznięcie roślin. Dzisiaj ta sytuacja ma sporadycznie miejsce, bo mamy swoją produkcję. Ważne jest promowanie roślin, które w naszym województwie „zdały” egzamin. Nasi szkółkarze produkują sadzonki roślin ozdobnych dobrej jakości i dostosowane do miejscowych warunków i potrzeb. Warunki przyrodnicze są u nas ostrzejsze niż w południowej i zachodniej części Polski, lecz z powodzeniem produkuje się materiał szkółkarski roślin ozdobnych o mniejszych wymaganiach klimatycznych. Stwierdzono, że niektóre rośliny ozdobne, np. cebulowe: tulipany, narcyzy, cebulice, śnieżniki, krokusy, dobrze zimują i obficie kwitną w naszych warunkach. Również rośliny jednoroczne, szczególnie przeznaczone do kompozycji na „suche bukiety” (zatrwian, kocanka, celozja, szarłat), dwuletnie i byliny mogą być z powodzeniem uprawiane w rejonie Warmii, Mazur i Powiśla.
Rys. 1. Struktura uprawy warzyw na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Rejony upraw towarowych zaznaczono kolorem zielonym.
Rys. 2. Struktura upraw sadowniczych na terenie województwa warmińsko-mazurskiego.