Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027
Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (PS WPR 2023-2027) to dokument opracowany na podstawie analizy potrzeb polskiego rolnictwa, wykorzystujący możliwości, jakie oferuje zreformowana Wspólna Polityka Rolna (WPR).
Plan Strategiczny WPR będzie realizowany w ramach 9 celów szczegółowych Wspólnej Polityki Rolnej oraz cel przekrojowy:
- Wspieranie godziwych dochodów gospodarstw rolnych i ich odporności w całej Unii w celu zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego.
- Zwiększenie zorientowania na rynek i konkurencyjności, w tym większe ukierunkowanie na badania naukowe, technologię i cyfryzację.
- Poprawa pozycji rolników w łańcuchu wartości.
- Przyczynianie się do łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej, a także do zrównoważonej produkcji energii.
- Wspieranie zrównoważonego rozwoju i wydajnego gospodarowania zasobami naturalnymi, takimi jak woda, gleba i powietrze.
- Przyczynianie się do ochrony różnorodności biologicznej, wzmacnianie usług ekosystemowych oraz ochrona siedlisk i krajobrazu.
- Przyciąganie młodych rolników i ułatwianie rozwoju działalności gospodarczej na obszarach wiejskich.
- Promowanie zatrudnienia, wzrostu, włączenia społecznego i rozwoju lokalnego na obszarach wiejskich, w tym biogospodarki i zrównoważonego leśnictwa.
- Poprawa reakcji rolnictwa UE na potrzeby społeczne dotyczące żywności i zdrowia, w tym bezpiecznej, bogatej w składniki odżywcze i zrównoważonej żywności, jak też dobrostanu zwierząt.
Cel przekrojowy: Modernizacja sektora poprzez wspieranie i dzielenie się wiedzą, innowacjami i cyfryzacją w rolnictwie i na obszarach wiejskich oraz zachęcanie do ich wykorzystywania.
Realizacja celów WPR wymaga zapewnienia sprawnego funkcjonowania systemu wiedzy i innowacji (AKIS). W ramach Planu planowane jest wsparcie działań szkoleniowych i doradczych dla rolników uwzględniających potrzeby zidentyfikowane w poszczególnych celach szczegółowych w zakresie prowadzenia działalności rolniczej i wykorzystania zasobów gospodarstwa. W ramach innych programów krajowych i UE, realizowane mogą być komplementarne działania szkoleniowe, jak również inwestycje z zakresu cyfryzacji, z uwzględnieniem platformy doradczej.
PS WPR 2023-2027 jest dokumentem przygotowanym na podstawie zreformowanej WPR. Rozwiązania kontynuowane z dotychczasowej WPR, to między innymi: stosowanie. uproszczonego systemu płatności bezpośrednich, płatności redystrybucyjnej (dodatkowej), płatności związanych z produkcją, czy też wsparcia dla młodych rolników, które jest podstawą ogólnej odnowy rolnictwa i zapewnienia mu rozwoju.
Utrzymana będzie także inicjatywa LEADER, która ma charakter oddolny i w sposób wyjątkowy służy aktywizacji społeczeństwa i poprawie jakości życia na obszarach wiejskich.
Plan zawiera także nowe elementy, z których wyróżnić należy:
- Silniejsze ukierunkowanie na klimat i środowisko.
- Nowy sposób wdrażania WPR, tj.: sprawdzanie rezultatów zamiast zgodności z przepisami UE;- I filar jako element Planu Strategicznego.
- Zmiana tzw. zielonej architektury:
- wzajemna zgodność - na warunkowość,
- płatności za zazielenienie na ekoschematy.
4. Nowe możliwości tzw. interwencji sektorowych (promocja działań grupowych ze środków I filara)
5.Wzmocnienie roli postępu technologicznego i innowacyjności;
6. Rosnąca waga doradztwa i nauki (AKIS).
PS WPR 2023-2027 realizowany będzie ze środków pochodzących z UE, na które składa się wsparcie w kwocie 17,3 mld euro w ramach I filaru WPR i 4,7 mld euro w ramach II filaru WPR. Dodatkowo, w I filarze WPR, realizowane będzie Przejściowe Wsparcie Krajowe finansowane w całości z budżetu krajowego. Wydatki związane ze wsparciem na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, dodatkowo współfinansowane będą ze środków krajowych.
W ramach środków krajowych na ten cel planuje się przeznaczyć ponad 3,2 mld euro.
W sumie, zaplanowane środki na wsparcie polskiego rolnictwa i rozwój obszarów wynoszą 25,2 mld EUR.
Wsparcie w ramach PS WPR 2023-2027 skierowane jest do rolników i ich grup, samorządów, przedsiębiorców i mieszkańców obszarów wiejskich.
PS WPR 2023-2027 realizować będzie cele długookresowe. Wpłynie to na poprawę odporności systemu żywnościowego, wzmocni łańcuchy dostaw i zoptymalizuje zużycie środków produkcji.
Interwencje w PS WPR 2023-2027 zostały opracowane w sposób, który nie ogranicza zdolności produkcyjnych polskich rolników. Zaproponowano szereg dobrowolnych działań (zarówno w I jak i II filarze WPR) pozwalających na wprowadzenie elementów Europejskiego Zielonego Ładu.
Zmiany w PS dla WPR 2023-2027
Harmonogram naborów wniosków w ramach PROW 2014-2020 i Planu Strategicznego dla WPR 2023-2027