Powodzie prowadzą do nadmiernych strat ekonomicznych i poważnych skutków dla środowiska. Uwagę należy poświęcić rolnictwu, ponieważ to ono gwarantuje nam bezpieczeństwo żywnościowe. Coraz częstszym zjawiskiem są ulewne opady deszczu.
- W półroczu letnim, wzrastają opady oraz występuję wzrost temperatury czego skutkiem będzie zanikanie wiosennych roztopów, co z kolei utrudni dostęp do wody dla roślin
na początku okresu wegetacyjnego. - W półroczu zimowym opady mogą być niewielkie lub znikome. Potężne ulewy
są szczególnie niebezpieczne, jeśli pojawiają się po długotrwałej suszy. Wtedy pokrywa glebowa jest przesuszona i nie przyjmuje wody. Następuje proces spływania wód powierzchniowych do większych zlewni,
a to z kolei skutkuje zanieczyszczeniem wód.
Ochrona przeciwpowodziowa i analizy ryzyka:
Sposobem na złagodzenie skutków powodzi w rolnictwie jest skuteczna ochrona przeciwpowodziowa, która ma za zadanie ograniczyć rozmiary skutków ewentualnej powodzi. Potrzebne do tego są szczegółowe analizy oraz podjęcie odpowiednich działań. Po otrzymaniu danych możliwa będzie dokładana analiza ryzyka, która przysłuży się do polepszenia działań w zakresie zapobiegania, przygotowania, reagowania na te zjawiska oraz ewentualną odbudowę po wystąpieniu zjawiska.
Warmińsko – Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Olsztynie prowadzi stały monitoring pogodowy. Poniżej znajduje się link do strony internetowej, gdzie istnieje możliwość obserwowania pogody: https://wmodr.pl/pogoda.
Negatywne skutki powodziowe dla rolnictwa:
- Obniżenie się jakości gleb uprawnych w zakresie zawartości makro- i mikroelementów,
- Spadek stopnia zakwaszenia gleby,
- Zmiana właściwości fizycznych i chemicznych gleby oraz zmiana aktywności biologicznej gleby.
- Zanieczyszczenie gleby substancjami toksycznymi (powstają duże ilości wodoru, które zakwaszają glebę),
- Znikoma ilość tlenu w warstwach glebowych,
- Zatrzymanie się najważniejszego procesu u roślin – fotosyntezy,
- Podtopienie upraw wiąże się z wypłukaniem składników pokarmowych (fosfor, magnez, potas),
- Rośliny żółkną, co oznacza niedobór składników pokarmowych, korzenie roślin zalanych wodą nie są w stanie pobrać tych składników z gleby,
- Pojawienie się chorób grzybowych z powodu dużej wilgotności i temperatury powietrza.
Działania mające na celu reagowanie i odbudowę po powodzi:
- Poprawa struktury gleby poprzez nawożenie azotem lub wapnem;
- Wykonywanie zabiegów mechanicznych, mających na celu osuszenie
i napowietrzenie gleby poprzez bronowanie lub kultywatorowanie; - Uprawianie roślin, które są szybko rosnące oraz te które mają dobrze rozwinięty system korzeniowy w celu ich przyorania. Dzięki temu rośliny, które pobierają bardzo duże ilości wody, tworzą ogromną masę wegetatywną, a to z kolei pomaga odwodnić teren uprawny,
- Wnikliwie obserwowanie stanu roślin i zastosowanie odpowiednich preparatów grzybobójczych.
Jednym z najbardziej powszechnych sposobów przeciwdziałania powodzi jest budowanie wałów przeciwpowodziowych oraz regulowanie koryt rzek. Jednak priorytetowym założeniem jest utrzymywanie i zwiększanie naturalnej retencji poprzez budowanie zbiorników retencyjnych, które mają duże znaczenie, ponieważ gromadzą nadmiar wody. Przeciwieństwem powodzi jest susza, zatem zbiorniki te mają obopólną korzyść.
Literatura:
Kundzewicz Z., Zaleski J., Nachlik E., Januchta-Szostak A., 2021. Gospodarowanie wodą – wyzwania dla Polski. Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN w Poznaniu, 1: 79-102, 2021 Poznań.
Ligenza P., Tokarczyk T., Andykiewicz-Piragas M. 2021. Przebieg i skutki wybranych powodzi w dorzeczu Odry od XIX wieku do czasów współczesnych. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy, 2021 Warszawa.
Piątkowska B. 2016. Problemy gospodarowania środowiskiem na terenach rolniczych dotkniętych klęską powodzi. Budownictwo i inżyniera środowiska, 2016 Płock.
https://www.wir.org.pl/archiwum/raporty/ratowac_likwidowac.htm
https://www.e-sadownictwo.pl/artykuly/porady/196-gleby-po-powodzi-rekultywacja
https://retencja.pl/