Zasoby wodne Polski są niewielkie. Zarówno pod względem opadu atmosferycznego, jak i przepływów rzecznych na mieszkańca, Polska plasuje się wśród krajów o najniższych zasobach wodnych w Europie. Naszym bogactwem jest jednak – i powinna pozostać – nie woda, która odpływa z terenu kraju, lecz woda, która jest zretencjonowana w krajobrazie i odtwarza zasób wód powierzchniowych i podziemnych.
Podstawą kształtowania bilansu wodnego są temperatura i opady, które zmieniają się wraz ze zmianą klimatu. Ocieplenie systemu klimatycznego Ziemi wraz z efektami towarzyszącymi nie ulega wątpliwości. Obserwacje i projekcje na przyszłość wyraźnie pokazują wzrost temperatury również w Polsce. Rośnie więc prawdopodobieństwo wystąpienia fal upału w lecie, którym mogą towarzyszyć susze. W wyniku zmiany klimatu zmienia się także charakterystyka opadów. Pewne kierunki zmian można zaobserwować od jakiegoś czasu na terenie Polski. To m.in.:
- zmiany rozkładu czasowego opadów, w szczególności wzrost stosunku sumy opadów w półroczu zimnym do sumy opadów w półroczu ciepłym;
- zmiana faz opadów tj. zimą można spodziewać się mniej śniegu, a więcej deszczu;
- pogłębiający się deficyt wody w sezonie wegetacyjnym;
- malejąca liczba dni z opadem;
- wydłużony czas między opadami;
- zwiększona intensywność opadów.
Z powodu zmiany klimatu główne trzy problemy związane z wodą czyli jej deficytu, niszczącego nadmiaru lub zanieczyszczeń – mogą się w Polsce nasilić. Musimy się liczyć z częstszym występowaniem zarówno suszy (meteorologicznej, rolniczej i hydrologicznej), jak i niszczącego nadmiaru wody. Dawna „nienormalność” staje się nową normalnością, a przyszłe ekstrema będą jeszcze bardziej ekstremalne niż w przeszłości, negatywnie oddziaływając na mieszkańców i gospodarkę Polski.
W dobie omawianych zmiany klimatu i postępującej degradacji środowiska zasadniczo powinno zmienić się postrzeganie wody i gospodarki wodnej. Jakie są, wobec tego zauważalne zmiany klimatyczne wywołane działalności człowieka i jaki może być ich skutek? Jaki wpływ mają zmiany klimatu na bilans wodny i gospodarkę wodną w Polsce? Jaki jest klucz do łagodzenia skutków powodzi i suszy? Czy retencjonowanie wody jest lekarstwem na wysoką zmienność czasową opadów? Na ile istotna dla rolnictwa jest prawidłowa charakterystyka i rozkład opadów w skali roku?
Odpowiedzi na postawione wyżej pytania znaleźć można w Komunikacie interdyscyplinarnego Zespołu doradczego do spraw kryzysu klimatycznego przy Prezesie PAN na temat zmian klimatu i gospodarki wodnej w Polsce.
Zapraszam do lektury tutaj >>