Zgodnie z obowiązującymi przepisami, nawozy naturalne, zarówno płynne, jak i stałe, muszą być przechowywane i składowane w sposób zapobiegający przed przedostawaniem się zanieczyszczeń do wód i gleby.
Nawozy stałe należy składować na nieprzepuszczalnych powierzchniach, a płynne przechowywać w szczelnych zbiornikach, przykrytych elastycznymi lub pływającymi osłonami.
W przypadku utrzymywania zwierząt gospodarskich na głębokiej ściółce obornik może być przechowywany w budynku inwentarskim o nieprzepuszczalnym podłożu.
Gospodarstwa rolne mają możliwość przekazania, w całości lub części, wytwarzanych przez siebie nawozów naturalnych, takich jak odchody zwierzęce, innym podmiotom gospodarczym lub biogazowniom rolniczym.
W przypadku przekazania lub przyjęcia nawozów naturalnych wymagane jest sporządzenie pisemnej dokumentacji, obejmującej:
- wskazanie danych przekazującego i przyjmującego te nawozy,
- rodzajów i ilości przekazywanych nawozów,
- terminu ich przekazania oraz
- celu ich wykorzystania (np. do nawożenia gruntów, do biogazowni, do produkcji podłoży dla pieczarek, itp.).
Rolnik przekazujący nawozy naturalne zobligowany jest dokonać bilansu azotowego, obejmującego obliczenie ilości wytwarzanych w gospodarstwie nawozów naturalnych przeznaczonych do przekazania oraz zawartej w nich ilości azotu.
Umowę zbytu nawozów naturalnych (odchodów zwierzęcych) sporządzoną przez przekazującego i przyjmującego te nawozy należy przechowywać przez okres 3 lat od dnia zakończenia nawożenia, które zostało wykonane zgodnie z planem nawożenia azotem lub obliczeniami maksymalnych dawek azotu.
Możliwe jest czasowe składowanie obornika bezpośrednio na gruntach rolnych, jednak okres ten nie może przekroczyć 6 miesięcy liczonych od dnia utworzenia każdej z pryzm, przy czym pryzmy te muszą być usytuowane na nieprzepuszczalnych podłożach i zabezpieczone przed rozmywaniem.
Zabronione jest składowanie pomiotu ptasiego bezpośrednio na gruncie przez cały rok.
Zabronione jest składowanie i przechowywanie kiszonek bezpośrednio na gruncie. Należy je przechowywać w szczególności w silosach, rękawach foliowych, na płytach lub na podkładzie z foli, sieczki lub słomy, lub innym materiale, który pochłania odcieki, oraz pod przykryciem foliowym.
Zabrania się składowania i przechowywania nawozów naturalnych oraz kiszonek w odległości mniejszej niż 25 metrów od studni lub ujęć wód, jeżeli nie wyznaczono strefy ochronnej, linii brzegu wód powierzchniowych oraz pasa morskiego.
Pojemność zbiorników na nawozy naturalne płynne oraz powierzchnia miejsc do przechowywania nawozów naturalnych stałych powinna umożliwiać ich przechowanie przez określony w poniższej tabeli okres.
Nawozy naturalne |
Okres przechowywania |
Płynne |
6 miesięcy |
Stałe |
5 miesięcy |
Zgodnie z polskim prawem, istnieją określone odległości, w jakich nie wolno stosować nawozów w pobliżu wód powierzchniowych. Te odległości zależą od rodzaju nawozu i charakterystyki wód.
Odległości od brzegu zbiorników wodnych dotyczące stosowania nawozów na gruntach rolnych.
Rodzaj wód powierzchniowych |
Rodzaj nawozu (z wyłączeniem gnojowicy) |
Gnojowica |
Jeziora i zbiorniki wodne o powierzchni do 50 ha, cieki naturalne, rowy (z wyłączeniem rowów o szerokości do 5 m), kanały |
5 m |
10 m |
Jeziora i zbiorniki wodne o powierzchni powyżej 50 ha, ujęcia wody (jeżeli nie ustanowiono strefy ochronnej), obszary morskiego pasa nadbrzeżnego |
20 m |
20 m |
Dodatkowe warunki i wyjątki:
- Jeżeli na gruntach rolnych występuje uprawa roślin, powyższe odległości można zmniejszyć o połowę pod warunkiem:
- zastosowania nawozów za pomocą urządzeń aplikujących je bezpośrednio do gleby lub
- podzielenia pełnej dawki nawozów co najmniej na 3 równe dawki, przy czym odstęp między zastosowaniem tych dawek nie może być krótszy niż 14 dni.
- Na terenie o dużym nachyleniu, w przypadku występowania uprawy, odległości można zmniejszyć o połowę pod tymi samymi warunkami co powyżej, ale odległości bazowe są zwiększone o 5 m.
- Zabronione jest przechowywanie nawozów naturalnych oraz kiszonek w odległości mniejszej niż 25 m od linii brzegu wód powierzchniowych oraz pasa morskiego, a także od studni i ujęć wód (jeżeli nie ustanowiono strefy ochronnej).
- Mycie rozsiewaczy lub urządzeń do aplikacji nawozów oraz rozlewanie wody z ich mycia nie może odbywać się w odległości mniejszej niż 25 m od brzegów wód powierzchniowych.
Uwaga!
Powyższe odległości mogą być inne, jeżeli została ustanowiona strefa ochronna na podstawie przepisów ustawy Prawo wodne.
Więcej informacji na stronie: https://www.gov.pl/web/arimr/normy-i-wymogi-wzajemnej-zgodnosci-20
oraz w broszurze pn. Ochrona wód przed zanieczyszczeniami ze źródeł rolniczych (2024): https://www.cdr.gov.pl/transfer-wiedzy/broszury-publikacje/4970-ochrona-wod-przed-zanieczyszczeniami-ze-zrodel-rolniczych-2024