Komunikat w sprawie uproszczeń dla gospodarstw utrzymujących świnie na własny użytek

Rolniku!

Od 10 maja 2023 r. zmniejszone zostały wymagania bioasekuracyjne w stosunku do gospodarstw utrzymujących świnie w celu produkcji mięsa na użytek własny.

Ułatwienia znoszą obowiązek stosowania części wymagań wynikających z rozporządzenia MRiRW z dnia 10 sierpnia 2021 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń, tj.:

• nie ma obowiązku wykładania mat dezynfekcyjnych przed wejściami i wyjściami do gospodarstwa, a także przed wjazdami i wyjazdami z takich gospodarstw;
• nie ma konieczności sporządzenia przez posiadaczy zwierząt spisu posiadanych świń z podziałem na prosięta, warchlaki, tuczniki, lochy, loszki, knury i knurki oraz bieżące aktualizowanie tego spisu;
• odstąpiono od obowiązku prowadzenia rejestru wjeżdżających na teren gospodarstwa środków transportu do przewozu świń, paszy lub produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego oraz rejestru wejść osób do pomieszczeń, w których są utrzymywane świnie;
• nie ma konieczności stosowania się do nakazu wykonywania w danym gospodarstwie czynności związanych z obsługą świń wyłącznie przez osoby, które wykonują te czynności tylko w danym gospodarstwie;
• nie jest wymagane uniemożliwienie osobom postronnym wchodzenia do budynków, w których są utrzymywane świnie;
• odstąpiono o obowiązku stosowania przed obsługą świń środków higieny niezbędnych do ograniczenia ryzyka szerzenia się afrykańskiego pomoru świń (ASF);
• obowiązkowe nie jest monitorowanie i zwalczanie gryzoni;
• przy uboju świń na użytek własny, badanie laboratoryjne w kierunku ASF, dla wszystkich obszarów objętych ograniczeniami - będzie wykonywane tylko w przypadku podejrzenia wystąpienia ASF (dotychczas w obszarze I i II - w przypadku podejrzenia, a w obszarze III – zawsze). Decyzja odnośnie konieczności wykonania takiego badania pozostanie w gestii organów Inspekcji Weterynaryjnej.

Dodatkowo - na obszarach wolnych od ASF, obniżone wymagania dotyczą również gospodarstwa utrzymującego świnie na własny użytek, w sytuacji przemieszczenia świń z tego gospodarstwa do innego, w którym utrzymuje się świnie wyłącznie w celu produkcji mięsa na użytek własny, jeżeli gospodarstwa te są położone na terenie tej samej gminy lub sąsiedniej gminy.

Pamiętajmy: mięso pochodzące ze świń ubitych na własny użytek musi być przeznaczone na własne, domowe potrzeby i nie może być wprowadzane do obrotu.

Liczba świń, które będą utrzymywane dla zaspokojenia potrzeb danego gospodarstwa będzie więc ograniczona możliwościami konsumpcyjnymi tego gospodarstwa. Co do zasady, należy przyjąć, że z punktu widzenia przeciętnego gospodarstwa domowego ilość świń przeznaczonych do chowu w celu produkcji mięsa na własny użytek wynosić może przeciętnie 10 sztuk w danym roku, przy czym dopuszcza się utrzymywanie w takim gospodarstwie lochy.

Nie zapominajmy:  nie wszystkie wymagania zostały zniesione.

Wszystkich rolników utrzymujących świnie, w tym utrzymujących świnie na własne potrzeby - nadal obowiązują pozostałe wymagania wynikające z rozporządzenia MRiRW z dnia 10 sierpnia 2021 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń tj.:

obowiązki w zakresie:

• utrzymywania świń w odrębnych, zamkniętych pomieszczeniach, w których są utrzymywane tylko świnie, mających oddzielne wejścia oraz niemających bezpośredniego przejścia do innych pomieszczeń, w których są utrzymywane inne zwierzęta kopytne,
• zabezpieczenia budynku, w którym są utrzymywane świnie, przed dostępem zwierząt wolno żyjących i domowych,
• wyłożenia mat dezynfekcyjnych przed wejściami do pomieszczeń, w których są utrzymywane świnie, i wyjściami z tych pomieszczeń, przy czym szerokość wyłożonych mat powinna być nie mniejsza niż szerokość danego wejścia lub wyjścia, a długość – nie mniejsza niż 1 m, a także stałe utrzymywania tych mat w stanie zapewniającym skuteczność działania środka dezynfekcyjnego,
• karmienia świń paszą zabezpieczoną przed dostępem zwierząt wolno żyjących i domowych,
• używania przez osoby wykonujące czynności związane z obsługą świń odzieży ochronnej oraz obuwia ochronnego przeznaczonych wyłącznie do wykonywania tych czynności.

A także zakazy w zakresie:

• karmienia świń zielonką lub ziarnem pochodzącymi z obszarów objętych ograniczeniami II i III, chyba że tę zielonkę lub to ziarno poddano obróbce w celu unieszkodliwienia wirusa afrykańskiego pomoru świń lub składowano w miejscu niedostępnym dla dzików co najmniej przez 30 dni przed ich podaniem świniom,
• wykorzystywania w pomieszczeniach, w których są utrzymywane świnie, słomy na ściółkę dla zwierząt pochodzącej z obszarów objętych ograniczeniami II i III, chyba że tę słomę poddano obróbce w celu unieszkodliwienia wirusa afrykańskiego pomoru świń lub składowano w miejscu niedostępnym dla dzików co najmniej przez 90 dni przed jej wykorzystaniem,
• wnoszenia i wwożenia na teren gospodarstwa, w którym są utrzymywane świnie, zwłok dzików, tusz dzików, części tusz dzików i produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego pochodzących z dzików oraz materiałów i przedmiotów, które mogły zostać skażone wirusem afrykańskiego pomoru świń,
• wykonywania czynności związanych z obsługą świń przez osoby, które w ciągu ostatnich 48 godzin uczestniczyły w polowaniu na zwierzęta łowne lub odłowie takich zwierząt.

Ponadto, każdy posiadacz świń ma obowiązek spełnić wymagania wynikające z innych aktów prawnych tj.:

• rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej określającego wymagania i sposób postepowania przy utrzymywaniu świń (Dz. U. Nr 56, poz. 344, z późn. zm);
• ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. z 2023 r. poz. 885) – w tym m.in. w zakresie uzyskania (w biurze powiatowym ARiMR) numeru identyfikacyjnego posiadacza zwierzęcia gospodarskiego;
• ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. poz. 2727 oraz z 2023 r. poz. 412) – w tym obowiązki w zakresie oznakowania świń i zgłaszania tego faktu do ARiMR;
• przepisy z zakresu  bezpieczeństwa żywności pochodzenia zwierzęcego tj. przepisy ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2023 r. poz. 872) oraz rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 października 2010 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji mięsa przeznaczonego na użytek własny (Dz. U. z 2021 r. poz. 2059) – określające zasady uboju na użytek własny na terenie gospodarstwa.