Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia jest jedną z 8 praktyk ekoschematu Rolnictwo węglowe.
W ramach ekoschematu Rolnictwo węglowe przewidziano następujące praktyki:
1. Ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt
2. Międzyplony ozime/wsiewki śródplonowe
3. Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia - wariant podstawowy i wariant z wapnowaniem
4. Zróżnicowana struktura upraw
5. Wymieszanie obornika na gruntach ornych w ciągu 12 godzin od aplikacji
6. Stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo
7. Uproszczone systemy uprawy
8. Wymieszanie słomy z glebą
Celem stworzenia ekoschematu Rolnictwo węglowe jest wsparcie praktyk rolniczych, które zwiększają składowanie węgla w glebie, magazynują CO2 z atmosfery w roślinach i zmniejszają jego emisję.
Zakres i wysokość wsparcia
Płatność roczna przyznawana do powierzchni gruntów objętych poszczególnymi praktykami w ramach ekoschematu. Podstawę do wyliczenia płatności za ekoschemat stanowi suma punktów uzyskana w ramach ekoschematu, uwzględniająca liczbę realizowanych praktyk, ich punktową wartość oraz powierzchnię, na której będą realizowane. Warunek dostępu do płatności w ramach Rolnictwa węglowego stanowi realizacja praktyk pozwalających na uzyskanie co najmniej 25% maksymalnej do osiągniecia liczby punktów.
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB opracował kalkulację wysokości wsparcia w ramach poszczególnych praktyk. Wysokość szacowanej stawki płatności, wyrażoną wartością punktową, przedstawia poniższa tabela:
L. p. |
Praktyki w ramach ekoschematu Rolnictwo węglowe |
Proponowana liczba pkt |
1 |
Ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt |
5 |
2 |
Międzyplony ozime/wsiewki śródplonowe |
5 |
3A |
Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia - wariant podstawowy |
1 |
3B |
Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia - wariant z wapnowaniem |
3 |
4 |
Zróżnicowana struktura upraw |
3 |
5 |
Wymieszanie obornika na gruntach ornych w ciągu |
2 |
6 |
Stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo |
3 |
7 |
Uproszczone systemy uprawy |
4 |
8 |
Wymieszanie słomy z glebą |
2 |
Stawka płatności
Warunkiem dostępu do ekoschematu jest uzyskanie minimalnej liczby punktów, która stanowi równowartość punktów, które rolnik otrzymałby w sytuacji realizacji najwyżej punktowanej praktyki na co najmniej 25% powierzchni użytków rolnych.
Przykład 1. Próg wejścia
Gospodarstwo o powierzchni 10 ha UR
– musi uzyskać minimalną liczbę punktów: 12,5 pkt (2,5 ha * 5 pkt = 12,5pkt)
Gospodarstwo o powierzchni 100 ha
– minimalna liczba punktów do realizacji: 125 pkt (25 ha * 5 pkt = 125 pkt), itd.
Wypełnienie tego minimum rolnik mógłby zrealizować dowolną liczbą praktyk. Co oznacza, że w zależności od tego jakie praktyki wybierze i jak wysoko będą one punktowane to na takiej powierzchni będzie realizował ekoschemat.
Przykład 2:
Gospodarstwo 10 ha GO.
Warunek dostępu stanowi realizacja praktyk pozwalających na uzyskanie:
25% * 10 ha (powierzchnia gospodarstwa) * 5 pkt (najwyżej punktowana praktyka) = 12,5 pkt.
Oznacza to, że gospodarstwo może np. zrealizować:
2 praktyki:
- Wymieszanie słomy z glebą:
2,5 ha*2 pkt= 5 pkt
- Zróżnicowana struktura upraw:
2,5 ha*3 pkt= 7,5 pkt
lub
1 praktykę:
- Zróżnicowana struktura upraw:
12,5 pkt/3 pkt= 4,17 ha
Punkty będą przyznawane do każdego ha, na którym będzie realizowana dana praktyka. Podstawę do wyliczenia płatności za ekoschemat stanowić będzie suma punktów uzyskana w ramach ekoschematu, uwzględniająca liczbę realizowanych praktyk, ich punktową wartość oraz powierzchnię, na której będą realizowane.
Praktyka: Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant podstawowy i wariant z wapnowaniem
Celem praktyki jest właściwe zarządzanie nawożeniem dostosowanym do zasobności gleb w azot, fosfor, potas, magnez, wapń (N, P, K, Mg i Ca) i potrzeb roślin z wykorzystaniem analizy gleb i systemów wspomagania decyzji w zakresie nawożenia.
Racjonalne stosowanie nawozów może przyczynić się w sposób bezpośredni do zmniejszenia zużycia nawozów. Dodatkowo może wpłynąć na ograniczenie emisji tlenków azotu do atmosfery oraz zapobieganie przedostawaniu się zawartych w nawozach składników, szczególnie azotu i fosforu, do wód powierzchniowych i podziemnych.
Praktyka zawiera dwa warianty – podstawowy i z wapnowaniem.
Podstawowym zadaniem wapnowania jest obniżenie kwasowości gleby. Wapnowanie korzystnie wpływa na zastosowane nawozy sprawiając, że ich działanie jest bardziej efektywne. Poprawia aktywność biologiczną gleby, jej pojemność wodną, a makroelementy stają się bardziej dostępne dla roślin. Wapnowanie dotyczy zarówno pól przeznaczonych do uprawy zbóż i innych roślin przeznaczonych do konsumpcji, ale również łąk, które służą hodowcom do produkcji paszy. W tym przypadku korzyści płynące ze stosowania tego zabiegu są skoncentrowane na poprawie różnorodności gatunkowej łąk i obniżenia zawartości potasu, glinu i manganu w roślinach, co prowadzi do poprawy właściwości paszy. Wapnowanie gleby prowadzi też do obniżenia przyswajania przez rośliny jonów kadmu, cynku i niklu – metali ciężkich, których eliminowanie z gleby jest jak najbardziej pożądane. W glebie poddanej wapnowaniu zwiększa się natomiast liczba mikroorganizmów, które wpływają korzystnie na jej żyzność. W wyniku zastosowania odpowiednich dawek wapna możemy nadać glebie odpowiedni odczyn, dostosowany do wymagań różnych gatunków roślin. Zakwaszenie gleby pogarsza jej strukturę, osłabia kompleks sorpcyjny i zdolność zatrzymywania wody (co ma szczególne znaczenie w okresach suszy).
Wymagania w ramach interwencji:
1. wariant podstawowy (bez wapnowania, w przypadku, gdy wyniki próbek gleby nie wskazują na potrzebę zastosowania wapnowania):
W przypadku wyboru tego wariantu należy opracowanie i przestrzeganie planu nawozowego do powierzchni gruntów ornych i trwałych użytków zielonych w gospodarstwie, opartego na bilansie azotu oraz chemicznej analizie gleby, określającego dawki składników pokarmowych (N, P, K i Mg oraz potrzeby wapnowania). Przestrzeganie planu oznacza przede wszystkim stosowanie nawozów w ilości nie większej niż wskazane w opracowanym planie nawozowym.
2. wariant z wapnowaniem, który obejmuje opisany wyżej zakres podstawowy rozszerzony o zastosowanie wapnowania.
Potrzeba wapnowania wynikać będzie z przeprowadzonych w ramach wariantu podstawowego badań gleby, przy czym wsparcie do wapnowania przysługuje do powierzchni gruntów w gospodarstwie o pH poniżej lub równej 5,5, na których wykonywany jest zabieg wapnowania. Zalecane dawki wynikać będą z opinii wydanej przez Okręgową Stację Chemiczno-Rolniczą na podstawie przeprowadzonych badań próbek gleby.
Wymogiem uzyskania płatności jest wykonanie analiz gleby (raz na 4 lata), sporządzenia planu nawożenia (przy użyciu narzędzia InterNaw). Informacje o zastosowanym nawożeniu należy wpisywać w prowadzonym rejestrze zabiegów nawożenia (N,P,K,Mg, wapnowanie).
Wsparcie w zakresie wapnowania do poszczególnych działek rolnych przysługuje nie częściej niż raz na 4 lata.
Praktyk nie można łączyć z ekochematami: Obszary z roślinami miododajnymi oraz z Prowadzeniem produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin.