wmodr.pl

Rybactwo, wędkarstwo, agroturystyka, ekologia – system naczyń połączonych czy źródło konfliktów?

Rybactwo, wędkarstwo, agroturystyka, ekologia – system naczyń połączonych czy źródło konfliktów?

Działalność ludzka polegająca na połowach ryb trwa nieprzerwanie w zasadzie od początków istnienia człowieka na Ziemi. Zanim rozwinęło się rolnictwo, pierwsze zorganizowane społeczności ludzkie zajmowały się głównie łowiectwem, rybołówstwem oraz zbieractwem.

Dla ludzi mieszkających nad wodami to właśnie rybołówstwo stanowiło główne zajęcie pozwalające zaspokoić podstawowe potrzeby fizjologiczne. Zresztą do dziś istnieją takie społeczności, głównie w biedniejszych krajach Azji i Afryki. Dlatego gospodarka rybacka od wieków zawsze była zależna i ściśle powiązana ze środowiskiem naturalnym. Mimo skoku technologiczno-cywilizacyjnego, jaki dokonał się w ostatnich latach, twierdzenie to pozostaje aktualne również dzisiaj.

Rybactwo jako dziedzina gospodarki, która sama w sobie jest dość złożoną formą zbudowaną z wielu elementów, takich jak: akwakultura, rybołówstwo komercyjne i rekreacyjne (wędkarstwo), gospodarka zarybieniowa, etc., działa w ściśle określonej przestrzeni przyrodniczej (Czarkowski i in. 2012a). Przestrzeń ta, to przede wszystkim, różne ekosystemy wodne, na które bezpośrednio lub pośrednio wpływa prowadzona przez człowieka działalność, polegająca na eksploatacji bądź chowie i hodowli organizmów wodnych. Poszczególne gałęzie gospodarki rybackiej wpływają zarówno na tzw. żywe zasoby wód, w tym oczywiście głównie na ichtiofaunę oraz na zasoby wodne jako takie, czyli po prostu ilość i jakość wody.

Warto zaznaczyć, że każdy z rodzajów produkcji rybackiej wpływa na środowisko w inny sposób i z różną mocą. Korzystanie z żywych zasobów wód śródlądowych może odbywać się jedynie pod warunkiem, że zasoby te nie zostaną zniszczone bądź zdegradowane w wyniku działalności człowieka. Zasoby ichtiofauny słodkowodnej są bardzo wrażliwe i podatne na degradację. Fakt ten zauważono i omówiono już ponad czterdzieści lat temu, podczas kanadyjskiego sympozjum na temat zmian zachodzących w zespołach ryb jezior oligotroficznych, co opisała Nagięć (1973). Autorka wymieniła wtedy trzy grupy czynników antropogenicznych, które najmocniej oddziałują na populacje ryb w jeziorach, tj. introdukcje obcych gatunków, eutrofizacja i/lub inne zanieczyszczenia oraz eksploatacja. Wyróżniła również osiem sytuacji mogących występować w ekosystemach wodnych, mianowicie: sytuacja bez oddziaływania; tylko introdukcja; tylko eutrofizacja; tylko eksploatacja; introdukcja w połączeniu z eutrofizacją; introdukcja w połączeniu z eksploatacją; eutrofizacja w połączeniu z eksploatacją; introdukcja w połączeniu z eutrofizacją i eksploatacją.

Opracowanie: SW