Prowadzenie w zasadzie każdej działalności gospodarczej jest obarczone ryzykiem, a niepewność towarzyszy niemal wszystkim podejmowanym decyzjom.
Obecnie w środowisku rolniczym panują warunki dużej konkurencji i rosnących wymagań rynkowych. W związku z tym dużą rolę odgrywa organizacja pracy i zarządzanie gospodarstwem rolnym, na które składa się m.in. zarządzanie zasobami, zarządzanie jakością oraz zarządzanie ryzykiem. Każda działalność gospodarcza jest ściśle związana ze źródłami ryzyka, czyli zagrożeniami, które mogą prowadzić do strat. Zarządzanie ryzykiem jest jedną ze składowych zarządzania gospodarstwem rolnym.
Możliwe źródła nieprzewidywalności mogą mieć charakter:
- przyrodniczy: susze, powodzie, trzęsienia ziemi, mróz, pandemie;
- polityczny: nowe rozwiązania polityczne, umowy międzynarodowe, sankcje, wojny;
- technologiczny: nowe produkty, nowe metody produkcji, nowe źródła energii;
- społeczny: nowe preferencje rynkowe, nowe mody, zmiany zachowania.
Jedne z nich mają charakter powolnych i długotrwałych procesów, inne natomiast pojawiają się nagle. W przypadku długotrwałych procesów, w odniesieniu do rolnictwa, można zaliczyć chociażby nowe trendy społeczne, przejawiające się między innymi modą na weganizm czy produkty ekologiczne. W zakresie czynników politycznych, w Unii Europejskiej widoczna jest tendencja w kierunku większego nacisku na kwestie środowiskowo-klimatyczne. Długofalowe trendy wpływają na sytuację produkcyjną i ekonomiczną podmiotów gospodarczych (w tym gospodarstw rolnych). Na szczęście do tych zmian łatwo się przystosować, ze względu na przewidywalność i długi okres czasu.
Zdecydowanie trudniejsze jest przystosowanie się do zdarzeń niekorzystnych, nieprzewidywalnych i nagłych, znanych jako „czarne łabędzie”, ze względu na dynamiczne zmiany sytuacji, gdzie każda decyzja może być potencjalnie niekorzystna. Niestety ostatnie lata doświadczyły nas szczególnie w tego typu wydarzenia – pandemia COVID-19 i agresja Rosji na Ukrainę.