W 2023 r. rolnicy po raz pierwszy mogli zawnioskować o przyznanie płatności bezpośrednich w formie ekoschematów obszarowych. Ekoschemat to prośrodowiskowy element płatności bezpośrednich. Płatności bezpośrednie są przyznawane rolnikowi aktywnemu zawodowo, pod warunkiem prowadzenia działalności rolniczej i posiadania łącznej powierzchni gruntów objętych obszarem zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów nie mniejszej niż 1 ha.
Podstawowym warunkiem przyznania wsparcia w pełnej wysokości, w ramach płatności bezpośrednich, obejmujących również ekoschematy obszarowe i płatności dobrostanowe, płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne, płatności ekologiczne, premie z tytułu zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych oraz płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (ONW), jest spełnienie przez beneficjenta norm i wymogów warunkowości. Ekoschematy pozornie są złożone, ale w praktyce istnieje możliwość wyboru najlepszej opcji dla danego gospodarstwa.