W dniu 10 marca 2021 r. zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 marca 2021 r. będące nowelizacją rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. poz. 435)
Do głównych zmian wprowadzonych powyższą nowelizacją należą:
1. Określenie długości trwania zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych podejmowanych od 2021 r. tj. w „okresie przejściowym”
W związku z wejściem w życie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2220 z dnia 23 grudnia 2020 r. ustanawiającego niektóre przepisy przejściowe dotyczące wsparcia
z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) w latach 2021 i 2022 oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, (UE) nr 1306/2013 i (UE) nr 1307/2013 w odniesieniu do zasobów i stosowania w latach 2021 i 2022 oraz rozporządzenie (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do zasobów i rozdziału takiego wsparcia na lata 2021 i 2022, zwanego dalej „rozporządzeniem przejściowym”, dotyczącego zasad wdrażania m.in. działania M10 Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w okresie przejściowym, Polska zaproponowała zmianę dokumentu PROW 2014-2020 w zakresie długości trwania zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych podejmowanych od roku 2021 w zakresie wybranych pakietów działania.
W związku z powyższym nowe zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne podejmowane w okresie przejściowym, tj. od dnia 15 marca 2021 r. w ramach:
Pakietu 2. Ochrona gleb i wód,
Pakietu 3. Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych,
Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie
Pakietu 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie, będą zobowiązaniami podejmowanymi na okres 2 lat.
Nowe zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne podjęte w okresie przejściowym tj. od dnia15 marca 2021 r. w ramach
Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone,
Pakietu 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000
Pakietu 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000
a także zobowiązania kontynuacyjne tj. podjęte przed 15 marca 2021 r., w ramach wszystkich pakietów są realizowane przez okres 5 lat.
W wyniku skrócenia okresu trwania zobowiązania podejmowanego od 2021 roku w ramach Pakietu 6. wariant 6.1. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie - w przypadku uprawy rolnik będzie zobowiązany do uprawiania roślin odmian regionalnych lub odmian amatorskich zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze z kwalifikowanego materiału siewnego w pierwszym roku uprawy danej odmiany. W drugim roku uprawy rośliny tej odmiany jest dopuszczalna uprawa z materiału lub nasion uzyskanych ze zbioru w pierwszym roku. W tym przypadku nie będą miały zastosowania zapisy § 20 ust 1 pkt 2 Rozporządzenia.
2. Złagodzenie sankcji stosowanych w przypadku, gdy rolnik lub zarządca nie posiada wymaganego planu działalności rolnośrodowiskowej.
Zgodnie z dotychczas obowiązującymi przepisami rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego, jeżeli rolnik lub zarządca nie posiadał planu działalności rolnośrodowiskowej, płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna przysługiwała temu rolnikowi lub zarządcy w wysokości zmniejszonej o 40%. W przypadku, gdy rolnik lub zarządca realizował kilka zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych, a nie posiadał planu działalności rolnośrodowiskowej w ramach jednego z nich, ww. sankcja miała zastosowanie do płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej za wszystkie realizowane zobowiązania.
W wyniku zmiany przepisów rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego sankcja 40% będzie miała zastosowanie do części płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej za to zobowiązanie, w ramach którego rolnik lub zarządca nie posiada planu działalności rolnośrodowiskowej.
3. Zrezygnowanie z udostępniania rolnikom lub zarządcom, którzy po raz pierwszy ubiegają się o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej do danego gruntu, materiałów graficznych wskazujących położenie gruntów rolnych.
Wprowadzenie zmiany, polegająca na uchyleniu ust. 5 w § 22 rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego, będzie oznaczało zrezygnowanie z udostępniania rolnikom lub zarządcom, którzy po raz pierwszy ubiegają się o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej do danego gruntu, materiałów graficznych wskazujących położenie gruntów rolnych. Z uwagi na fakt, że wnioski o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej są składane niemal wyłącznie w formie elektronicznej, brak jest uzasadnienia dla udostępniania materiałów graficznych w formie drukowanej. Materiał graficzny jest dostępny w elektronicznym formularzu wniosku wypełnianym po zalogowaniu się do systemu teleinformatycznego Agencji.
Opisane powyżej zmiany mają zastosowanie od 15 marca 2021 r. tj. od kampanii naboru wniosków 2021 r.