Produkcyjność hodowli bydła mlecznego czy opasowego gwarantuje prawidłowe odchowanie cieląt. Błędy w żywieniu oraz odchowie w tym okresie skutkują podatnością cieląt na choroby co w dalszej perspektywie skutkuje niską produkcyjnością dorosłych zwierząt. Okres odchowu cieląt zaczyna się już w dniu narodzin cielęcia. Po narodzinach należy:
- oczyścić drogi oddechowe i pysk cielęcia z śluzu,
- zdezynfekować pępowinę jodyną,
- podsunąć krowie cielę do wylizania w celu oczyszczenia noworodka oraz pobudzenia krążenia; w przypadku gdy krowa nie chce tego zrobić cielę należy energicznie wytrzeć do sucha słomą,
- przenieść cielę do wcześniej przygotowanego kojca - ważne, aby kojec był obficie wyścielony słomą, suchy, wolny od wilgoci i przeciągów,
- podanie siary cielęciu.
Zazwyczaj czas odchowu cieląt trwa około 6 miesięcy. W przypadku bydła mięsnego cielęta od urodzenia do odsadzenia przebywają z krową tzw. mamką. Natomiast w technologii produkcji bydła mlecznego cielę zaraz po narodzinach zabierane jest od matki. W takim przypadku rola hodowcy w odchowie cieląt jest bardziej znacząca. W odchowie cieląt wyróżnia się trzy okresy.
Pierwszy okres trwa około tygodnia, w którym główną paszą cielęcia jest siara. Jest ona bogatym źródłem składników pokarmowych, a zwłaszcza najważniejszych jakim są immunoglobuliny kształtujące odporność cieląt na drobnoustroje środowiskowe. Ważne jest aby cielę napiło się siary maksymalnie w ciągu 2 godzin po narodzeniu ponieważ ilość przeciwciał znajdujących się w siarze wciągu 24 godzin spada siedmiokrotnie. Również po upływie tego czasu zdolność wchłaniania przeciwciał przez jelito cielęcia prawie zanika. Należy pamiętać, że choć siara jest bardzo ważna nie należy podawać jej w zbyt dużych ilościach. Trawieniec cielęcia w pierwszym okresie życia ma objętość około 1,5-2 litrów. Podanie siary w ilości przekraczającej tę wartość skutkuje wypełnieniem jeszcze nieczynnego żwacza, a w konsekwencji skutkuje to powstaniem biegunki. Zatem pierwsze dni po porodzie zalecane jest pojenie cieląt w ilości do 1,5 litra 4–5 razy dziennie. Wraz z wydłużaniem się okresu pojenia siarą zmniejsza się jego częstotliwość przy jednoczesnym wzroście ilości skarmianej siary do około 7 litrów na dobę. Bardzo ważna jest również technika pojenia cieląt. Najlepiej gdy karmione są za pomocą pojemnika ze smoczkiem umieszczonego na wysokości około 50–60 cm. Taka technika pojenia zapewnia rozwój rynienki przełykowej, dzięki której mleko trafia bezpośrednio do trawieńca.
Po upływie tygodnia cielę zaczyna być karmione pełnym mlekiem lub preparatem mlekozastępczym. Oczywiście uzależnione jest to od cen mleka. Wraz z jego ceną koszt odchowu cieląt będzie rósł i wtedy alternatywą są preparaty mlekozastępcze.
Wraz z końcem pierwszego tygodnia życia cielęcia następuje drugi okres odchowu, w którym cielę karmione jest mlekiem pełnym. Okres pojenia mlekiem trwa do około 70. dnia życia. Należy pamiętać o tym, że mleko powinno być świeże o temperaturze 25–35°C, wolne od antybiotyków, środków dezynfekcyjnych, pochodzące od krów zdrowych. W wieku około 3 tygodnia życia cielę wypija dziennie około 7 litrów mleka. Ilość tą wraz z wiekiem zwierzęcia stopniowo się zmniejsza, aż do zaprzestania żywienia mlekiem w 10 tygodniu życia. Jak już wcześniej wspomniano w okresie tym mleko pełne można zastąpić preparatami mlekozastępczymi. O racjonalności ich stosowania decyduje relacja ceny mleka do ceny zakupu preparatu. Preparaty mleko zastępcze możemy wprowadzić od razu po zakończeniu karmienia cielęcia siarą lub po około 2 tygodniach pojenia mlekiem pełnym. Należy jednak wtedy pamiętać o stopniowym wprowadzaniu preparatu do dawki żywieniowej mieszając go z mlekiem pełnym. Podczas stosowaniu tych preparatów należy stosować się do zaleceń producenta zawartych na etykiecie produktu.
W wieku między 2 a 4 tygodniem życia cielęta powinny być bacznej obserwowane, ze względu na stopniowy zanik odporności biernej pochodzącej z siary. W okresie tym cielęta nabywają własną odporność (czynną) poprzez samodzielne wytwarzanie ciał odpornościowych, dlatego w tym czasie należy unikać stresu zwierzęcia. Jest to okres podatności cieląt na choroby płuc oraz biegunek. W miarę możliwości w tym czasie zaleca się utrzymywanie cieląt w kojcach indywidualnych. Do 8 tygodnia życia zaleca się również przeprowadzenie zabiegu usunięcia zawiązków rogów, czyli dekornizacji.
Przewód pokarmowy cieląt w pierwszym okresie życia nie jest w pełni rozwinięty. Dlatego już od około 5 dnia życia zaleca się stosowanie w ich żywieniu mieszanek treściwych bogatych w skrobię. Skrobia ulega fermentacji w żwaczu do kwasu propionowego i masłowego, które stymulują rozwój błony śluzowej przedżołądków. Mieszanką treściwa w tym okresie to „starter’’ stosowana dowoli z dodatkiem całych ziaren kukurydzy oraz gniecionych ziaren owsa lub jęczmienia. Z tytułu tego, że cielęta w tym okresie lubią gryźć dodatek całych ziaren kukurydzy przyczynia się do treningu mięśni żuchwy. Dodatek całych ziaren zbóż zaprzestaje się z chwilą pojawienia ich w kale zwierzęcia, które świadczą o powiększeniu się otworu żwaczowo – czepcowego. W okresie żywienia gdzie głównym składnikiem dawki są płyny oraz pasze treściwe ogranicza to skarmianie siana. Jednak zaleca się je wprowadzić do dawki w okresie około 60 dnia życia. Jest to ich pierwsza pasza objętościowa więc musi być ono najwyższej jakości. Gdy cielę spożywa około 1,5 kg paszy treściwej wskazane jest zaprzestanie pojenia mlekiem czy preparatami mlekozastępczymi.
Bardzo ważnym elementem wchodzącym w skład dawki żywieniowej jest dostęp do świeżej, czystej wody, którą powinniśmy udostępnić cielętom już w drugim tygodniu życia. Jak powszechnie wiadomo woda jest rozpuszczalnikiem substancji odżywczych oraz reguluje procesy termo- i osmoregulacyjną organizmu zwierzęcia. Dzięki niej zachodzą procesy fermentacji w żwaczu ponieważ pobierana woda przez cielęta trafia bezpośrednio do niego, a nie jak to ma miejsce w przypadku mleka do trawieńca.
Trzeci i ostatni okres odchowu cieląt przypada na około 4 miesiąc życia zwierząt. W tym czasie głównymi paszami dawki są pasze treściwe oraz siano podawane dowoli. Stopniowo również zaczynamy przyzwyczajać zwierzęta do innych pasz tj. kiszonek, zielonek czy okopowych. W przypadku jałówek ostatni okres odchowu jest okresem krytycznym dla jej rozwoju. W okresie tym szczególną uwagę należy poświęcić żywieniu cieląt. Zbyt obfite dawki pokarmowe o wysokiej koncentracji pasz treściwych oraz energii prowadzą do zatuczania jałówek, co przekłada się na przyszłą mleczność - nadmierny rozwój tkanki tłuszczowej wymienia. Nadmierne zatuczenie jałówek prowadzi również do późniejszych kłopotów w rozrodzie. Aby ustrzec się przed tym efektem należy kontrolować przyrosty dobowe zwierząt, które powinny wynosić 800g.