Melioracje wodne polegają na regulacji stosunków wodnych w celu polepszenia zdolności produkcyjnej gleby i ułatwienia jej uprawy.
Urządzeniami melioracji wodnych są:
- rowy wraz z budowlami związanymi z nimi funkcjonalnie,
- drenowania,
- rurociągi,
- stacje pomp służące wyłącznie do celów rolniczych,
- ziemne stawy rybne,
- groble na obszarach nawadnianych,
- systemy nawodnień grawitacyjnych,
- systemy nawodnień ciśnieniowych.
– jeżeli służą celom polepszenia zdolności produkcyjnej gleby i ułatwienia jej uprawy.
Wykonywanie urządzeń melioracji wodnych należy do właścicieli gruntów. Utrzymywanie urządzeń melioracji wodnych należy do zainteresowanych właścicieli gruntów, a jeżeli urządzenia te są objęte działalnością spółki wodnej działającej na terenie gminy lub związku spółek wodnych, w którym jest zrzeszona spółka wodna działająca na terenie gminy – do tej spółki lub tego związku spółek wodnych.
Urządzenia melioracji wodnych mogą być wykonywane na koszt Skarbu Państwa za zwrotem, w formie opłaty melioracyjnej, części kosztów przez właścicieli gruntów, na które te urządzenia wywierają korzystny wpływ.
Opłatę melioracyjną ustala się w wysokości 20% całkowitych kosztów wykonania urządzeń melioracji wodnych. Pobiera się w 15 równych ratach rocznych w terminie do dnia 30 października każdego roku, przy czym opłata melioracyjna mniejsza od 1000 zł jest pobierana w 3 równych ratach rocznych. Pierwszą ratę opłaty melioracyjnej pobiera się po upływie 2 lat od dnia przekazania urządzeń melioracji wodnych do eksploatacji, a w przypadku zagospodarowania pomelioracyjnego łąk i pastwisk – po upływie roku.
Właściwy organ Wód Polskich ustala dla każdego zainteresowanego właściciela gruntów, w drodze decyzji, wysokość części opłaty melioracyjnej proporcjonalną do powierzchni gruntów, na które urządzenia melioracji wodnych wywierają korzystny wpływ. Opłatę zainteresowani właściciele gruntów wnoszą na rachunek bankowy Wód Polskich.
W terminie 9 miesięcy od zakończenia procesu inwestycyjnego i rozliczenia wartości zakończonych robót właściwy organ Wód Polskich, w drodze decyzji, może skorygować ustaloną wysokość opłaty melioracyjnej, odpowiednio do wysokości poniesionych kosztów inwestycyjnych oraz zmian w projekcie technicznym dokonanych w trakcie realizacji inwestycji.
W przypadku zbycia zmeliorowanego gruntu obowiązek uiszczenia opłaty melioracyjnej staje się obowiązkiem nabywcy tego gruntu.
W przypadku wykonania urządzeń melioracji wodnych właścicielowi gruntu przysługuje odszkodowanie za szkody powstałe w trakcie robót związanych z wykonywaniem urządzeń melioracji wodnych. Roszczenie o odszkodowanie przedawnia się z upływem 3 miesięcy od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o powstaniu szkody.
Zainteresowanemu właścicielowi gruntu nie przysługuje odszkodowanie za zajęcie gruntu pod urządzenia melioracji wodnych, a także za szkody w uprawach rolnych związane z wykonywaniem tych urządzeń, jeżeli szkody te powstały przy prawidłowej organizacji i technologii robót.