Gdy zimą brakuje śnieżnej okrywy, a temperatury spadają poniżej zera, a do tego wieje silny wiatr, rośliny narażone są na wysmalanie. To proces fizjologiczny, w którym dochodzi do nadmiernego parowania wody, a system korzeniowy z powodu zamarzniętej gleby, nie jest w stanie uzupełnić strat, co skutkuje obumieraniem roślin. Ryzyko wystąpienia tego problemu utrzymuje się aż do momentu, gdy gleba przestanie być zamarznięta, co zazwyczaj następuje pod koniec marca. Intensywne nasłonecznie jest również niebezpieczne. W słonecznie zimowe dni rośliny mogą rozpocząć proces fotosyntezy, co zwiększa zapotrzebowanie na wodę. Przy zmarzniętej glebie prowadzi to do szybkiego wysychania. Dodatkowo niewłaściwa agrotechnika może zwiększyć podatność na wysmalanie poprzez niewłaściwy termin siewu, brak odpowiedniego nawożenia czy choroby i szkodniki.
Część nadziemna roślin przybiera wygląd „zniszczony przez ogień” – stąd określenie wysmalanie.
Skutki wysmalania:
- Uszkodzenie lub obumarcie tkanek roślin, szczególnie liści i pędów.
- Osłabienie roślin i zmniejszenie ich odporności na choroby i szkodniki.
- Zmniejszenie plonów lub całkowite zniszczenie upraw.
- Straty ekonomiczne dla rolników.
Metody zapobiegania wysmalaniu:
|
Zapobieganie wysmalaniu |
Praktyczne wskazówki |
|
|
Okrywanie roślin |
Agrowłóknina zimowa |
Wybierz grubszą agrowłókninę, która zapewni lepszą izolację termiczną. |
|
Owiń rośliny kilkoma warstwami agrowłókniny, szczególnie te zimozielone, które najbardziej narażone są na wysmalanie. |
||
|
Upewnij się, że agrowłóknina jest dobrze przymocowana, aby nie porwał jej wiatr. |
||
|
Gałęzie iglaste |
Wbij gałęzie iglaste wokół roślin, tworząc gęstą osłonę. |
|
|
Gałęzie polecane są szczególnie do roślin wrzosowatych. |
||
|
Maty słomiane i jutowe |
Maty zapewniają dobrą izolację termiczną |
|
|
Owiń matami rośliny lub stwórz z nich osłony wokół rabat. |
||
|
Pamiętaj, aby maty były suche i aby nie gniły. |
||
|
Ściółkowanie |
Gruba warstwa ściółki |
Rozłóż grubą warstwę ściółki (10-15cm) |
|
Ściółka izoluje glebę, chroniąc korzenie przed przemarzaniem i utrzymując wilgoć. |
||
|
W przypadku mrozów bezśnieżnych, ściółkowanie jest kluczowe dla ochrony korzeni. |
||
|
Kopczykowanie |
Należy usypać kopczyk z ziemi lub kompostu, zabezpieczy to korzeń przed przemarznięciem. |
|
|
Ochrona przed wiatrem |
Parawany i osłony |
Zbuduj parawany lub osłony z desek, mat trzcinowych lub agrowłókniny, aby osłonić rośliny przed mroźnym wiatrem. |
|
Ustaw osłony od strony, z której najczęściej wieje wiatr. |
||
|
Odpowiednie podlewanie |
Nawadnianie przed mrozami |
Przed nadejściem silnych mrozów obficie podlej rośliny, aby nawodnić glebę. |
|
Nawodniona gleba lepiej chroni korzenie przed przemarzaniem. |
||
|
W okresach odwilży, w bez mroźne dni, należy rośliny zimozielone podlewać. |
||
|
Nawożenie roślin |
Należy unikać nawożenia azotem późną jesienią, ponieważ pobudza ona rośliny |
|
|
Wybór odpornych odmian |
Rośliny mrozodporne |
Wybieraj rośliny, które są odporne na mróz i suszę. |
|
Zwracaj uwagę na strefę mrozoodporności rośliny, która powinna być dostosowana do twojego regionu. |
||
Dodatkowe wskazówki:
- Odmiany o głębokim i rozbudowanym systemie korzeniowym lepiej radzą sobie
z pozyskiwaniem wody z głębszych warstw gleby. - Dostosowanie terminu siewu do warunków klimatycznych danego regionu pozwala roślinom na lepsze przygotowanie się do zimy.
- Tworzenie pasów zadrzewień śródpolnych pełni funkcję wiatrochronów i pomaga zatrzymać wilgoć w glebie.
- Wiosną po ustąpieniu mrozów, należy usunąć osłony i ściółkę, aby umożliwić roślinom swobodny wzrost.
- Regularne śledzenie prognoz pogody i reagowanie w miarę możliwości na zagrożenia.
Zapobieganie jest zawsze lepsze niż leczenie. Inwestując w odpowiednie praktyki rolnicze, możesz zminimalizować ryzyko wysmalania i chronić swoje plony.
Literatura:
https://pl.wikipedia.org
https://www.topagrar.pl
https://ladnydom.pl