Rolnicy wnioskujący od roku 2023 o przyznanie płatności bezpośrednich, jak również niektórych płatności II filara WPR objętych Planem Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, będą zobowiązani do przestrzegania wymogów warunkowości.
Warunkowość jest to połączenie obecnych wymogów zazielenienia i zasady wzajemnej zgodności, w tym norm dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (GAEC).
Ze względu na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego w obliczu wojny w Ukrainie przepisy unijne umożliwiły państwom członkowskim skorzystanie z tymczasowego odstępstwa od stosowania norm GAEC 7 i GAEC 8.
Norma GAEC 7 dotycząca nakazu zmianowania upraw nie będzie stosowana, w związku z czym rolnicy nie będą musieli realizować praktyk służących zmianowaniu oraz dywersyfikacji upraw na gruntach ornych.
Norma GAEC 8 dotycząca zakazu produkcji na ugorach, w części dotyczącej przeznaczenia minimalnego udziału gruntów ornych na obszary nieprodukcyjne, możliwe będzie prowadzenie produkcji na gruntach ugorowanych, z wyjątkiem uprawy: kukurydzy, soi (przeznaczanych w większości na pasze) i zagajników o krótkiej rotacji (uprawianych na cele energetyczne).
Odstępstwo to odnosi się tylko do części tej normy, tj. obowiązku dla rolników posiadających gospodarstwa o powierzchni powyżej 10 ha gruntów rolnych – do zagwarantowania:
-
minimalnego udziału co najmniej 4 proc. gruntów ornych na poziomie gospodarstwa przeznaczonych na obszary i elementy nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane lub
-
minimalnego udziału co najmniej 7 proc. gruntów ornych na poziomie gospodarstwa przeznaczonych na obszary i elementy nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane oraz międzyplony lub uprawy wiążące azot, uprawiane bez stosowania środków ochrony roślin, z czego 3 proc. stanowią obszary i elementy nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane.
Należy zaznaczyć, że są to odstępstwa czasowe, dotyczące tylko wniosków składanych w 2023 roku.