Ekoschemat: Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi- Praktyka: Zróżnicowana struktura upraw

Zróżnicowana struktura upraw jest jedną z 8 praktyk ekoschematu Rolnictwo węglowe.

Zróżnicowana struktura upraw

Celem tej praktyki jest poprawa jakości gleby i odbudowa materii organicznej poprzez wzbogacenie struktury upraw o gatunki roślin, które wpływają na dodatni bilans materii organicznej oraz na zwiększanie się różnorodności biologicznej. Ponadto, wymóg udziału co najmniej trzech różnych upraw w gospodarstwie przyczyni się do ograniczania monokultur na gruntach ornych czyli do ochrony różnorodności biologicznej.

Praktyka Zróżnicowana struktura upraw łączy się z pozostałymi interwencjami w ramach płatności bezpośrednich, w tym z innymi praktykami, np.: Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia, czy Międzyplony ozime/Wsiewki śródplonowe, w zakresie ochrony zasobów i poprawy jakości gleby.

Wymagania w ramach praktyki

Uprawa co najmniej 3 różnych upraw na gruntach ornych w gospodarstwie, przy czym:

• udział głównej uprawy w strukturze zasiewów nie przekracza 65% i udział trzeciej lub, w przypadku większej liczby upraw, łącznie trzeciej i kolejnych upraw nie może być mniejszy niż 10%,
• co najmniej 20% w strukturze zasiewów stanowią: uprawy gatunków roślin mających pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej (m.in. bobowate) oraz
• udział zbóż w strukturze zasiewów nie przekracza 65% oraz
• udział upraw mających ujemny wpływ na bilans materii organicznej (m.in.: okopowe) nie przekracza 30%.

Według definicji zawartej w normie DKR 7 za odrębną uprawę uznaje się:

- rodzaj w klasyfikacji botanicznej upraw (pszenicę orkisz- formę ozimą i jarą tego samego rodzaju),

- gatunek z rodzin kapustowatych (np. gorczyca i rzepak), psiankowatych (np. ziemniak, pomidor, papryka, bakłażan, tytoń szlachetny) i dyniowatych,

- grunt ugorowany oraz

- trawa lub inna pastewna roślina zielna. 

Wymagania w ramach praktyki Zróżnicowana struktura upraw wprowadzają obowiązkowy, minimalny udział roślin strukturotwórczych (posiadających dodatnie współczynniki reprodukcji glebowej materii organicznej, np. rośliny bobowate) oraz określają górne limity udziałów roślin: neutralnych (niewpływających znacząco na ubytek ani na wzrost materii organicznej, np. zboża) oraz mających negatywny wpływ na bilans materii organicznej (posiadających ujemne współczynniki degradacji glebowej materii organicznej, np. rośliny okopowe), przez co praktyka wykracza ponad normę GAEC 7.

Do roślin mających pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej zaliczamy: fasolę (bez szparagowej), grochy (bez łuskowego i zielonego), lędźwian, łubiny, seradela, soczewica, soja, mieszanki strączkowych (zielonka, ziarno), wyki (w tym z rośliną podporową), koniczyny, nostrzyki, trawa lub inne pastewne (jednoroczna, wieloletnia, mieszanki z bobowatymi), lucerna, komonica, truskawka, poziomka, rutwica, mieszanki strączkowe (np. strączkowo-słonecznikowa), zioła (mięta, oregano, ślazówka, dziurawiec, lubczyk, szałwia etc.). Do mieszanki strączkowej nie zaliczamy mieszanki strączkowo zbożowej.

Do zbóż zaliczamy: pszenicę (zwyczajna, orkisz, samopsza, płaskurka, twarda),  jęczmień, owsy (siewny, nagi, bizantyjski, szorstki), żyto (krzyca również),  pszenżyto, mieszanka zbożowa, w formach jarych i ozimych. Nie zaliczamy tu: kukurydzy, prosa, trawy abisyńskiej, gryki.

Do upraw mających ujemny wpływ na bilans materii organicznej zaliczamy: burak, ziemniak, marchew, seler, salsefia, brukiew, dynie.

Według obliczeń Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB częściowa rekompensata utraconych korzyści i dodatkowych kosztów związanych z realizacją praktyki Zróżnicowana struktura upraw wyniesie 80%.

Przykłady zastosowania praktyki:

• Przykład 1

• Przykład 2