wmodr.pl

WMODR >> Wydawnictwa >> Broszury i ulotki >> Ekonomika >>

Zarządzanie ryzykiem w gospodarstwie rolnym

Zarządzanie ryzykiem w gospodarstwie rolnym

Zarządzanie ryzykiem jest jedną ze składowych zarządzania gospodarstwem rolnym. W zarządzaniu gospodarstwem rolnym możemy wyróżnić: zarządzanie jakością, zarządzanie zasobami, zarządzanie środowiskiem, zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy, zarządzanie ryzykiem.

Rodzaje ryzyka w gospodarstwie rolny:

  • ryzyko przyrodnicze – brak możliwości przewidzenia wielkości produkcji, jej kosztów i strat, zmienne warunki klimatyczne i biologiczne, warunki glebowe, choroby roślin i zwierząt, szkodniki, zagrożenie wystąpieniem niekorzystnych zjawisk atmosferycznych (susza, nadmierne opady itp.), sezonowość produkcji, rozmieszczenie przestrzenne itp.,
  • ryzyko technologiczne – postęp biologiczny (wprowadzanie nowych odmian roślin, typów zwierząt), wprowadzanie nowych technologii produkcji roślinnej i zwierzęcej, a także sposobu żywienia zwierząt i rodzaju stosowanych pasz, postęp techniczny (techniczne wyposażenie gospodarstwa),
  • ryzyko ekonomiczne – ryzyko rynkowe (utrata rynków zbytu, otwarcie nowych rynków zbytu, zmienność cen na środki produkcji, niestabilność polityki rolnej), ryzyko kontrpartnera (niebezpieczeństwo odmowy lub braku możliwości wykonania kontraktu), ryzyko cenowe (nieprzewidywalność przyszłych ruchów cenowych, a w szczególności niekorzystnej zmiany ceny towaru na rynku),
  • ryzyko organizacyjne – wiąże się z planowaniem, kontrolowaniem i organizowaniem produkcji rolniczej, zmianami organizacji, zarządu i kierownictwa, organizacji czasu pracy oraz powiązań z otoczeniem.

Instrumenty zarządzania ryzykiem:

  • Organizacja gospodarstwa – ograniczenie ryzyka działalności może się odbywać m. in. poprzez dywersyfikację struktury produkcji, dobór odpowiednich odmian, zabiegi uprawowe, nawadnianie, profilaktykę w chowie zwierząt.
  • Dywersyfikacja dochodów – świadczenie usług przy wykorzystaniu zasobów gospodarstwa, np.: agroturystyka, praca poza gospodarstwem.
  • Interwencja polityki rolnej – płatności bezpośrednie, interwencja rynkowa (cła, kwoty produkcyjne), system podatkowy.
  • Dzielenie się ryzykiem z rynkiem – redukcja ryzyka poprzez: integrację w grupach producenckich, kontraktacje, wykorzystanie kontraktów terminowych w celu zabezpieczania przyszłych cen sprzedaży płodów rolnych.
  • Przenoszenie ryzyka – ubezpieczenia komercyjne i wzajemne.